KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH - Trang 1384

Pơ-tao phải đem tất cả đàn súc vật: voi, trâu bò ngựa để đổi. Cóc làm phép
bỏ đàn gia súc vào ống điếu của mình đưa về, từ đấy trở nên giàu mạnh.
Truyện thứ hai: Cóc và Bia Phu.
Con gái của bà Xóc-ia là Bơ-rông-hia phơi thóc ở đường cái. Voi của Đăm
Phu đi qua dẫm phải. Bơ-rông-hia tức mình mắng chửi, nhưng vì sợ, hóa
thành cái sọt. Đăm Phu tìm không được đái vào nồi cơm.
Bơ-rông-hia không biết, ăn phải cơm, tự nhiên có mang - hình ảnh này
giống với các dị bản của truyện Chàng lợn ở trên - đẻ ra một con cóc. Một
hôm bác cóc tới chơi, nhà cóc nghèo, nhưng cóc đã làm phép cho một quả
bầu lấy gạo mãi không hết. Sau đó cóc theo về nhà bác, nhưng bác không
cho vì sợ người ta cười. Cũng như truyện Chàng lợn, bác của cóc về dọc
đường mấy lần phát hiện ra cóc ngồi trong ống tên của mình, mấy lần đuổi
cóc về nhưng đâu vẫn hoàn đấy. Cuối cùng bác phải cho đi nhưng buộc cóc
khi đến nhà mình phải ngồi trong buồng kín không được đi đâu. Cóc không
đi đâu nhưng lại ước cho các cô gái đến nhà bác nườm nượp để tìm mình.
Cuối cùng bác cóc đành cho cháu ra tiếp. Trong số các cô gái có Bia Phu
đẹp nhất vùng quyến luyến cóc. Đêm ấy, cóc ước cho mọi người đi vắng,
trừ Bia Phu. Nghe tiếng đàn của cóc - bấy giờ đã hóa thành chàng trai tuấn
tú - ở nhà "Rông", lòng Bia Phu không yên phải tìm cho được người gảy,
nhưng khi nàng đến thì chàng trai đã hóa thành cóc. Mấy lần đi đi về về
như vậy nhưng Bia Phu vẫn yêu cóc, dần dần sinh ốm tương tư. Thấy vậy,
bố nàng cho mời các chàng trai đến nhưng chỉ làm cho bệnh thêm nặng.
Khi cóc đến thì Bia Phu lại lành như không có việc gì. Thấy con một hai
đòi lấy cóc làm chồng, bố mẹ nàng đành phải gả rồi đuổi đi sau khi làm lễ
cưới rất đạm bạc. Nhưng cũng như truyện Ê-đê, đến một khu rừng, cóc hóa
phép hiện ra nhà cửa, trâu bò, lúa gạo và nô lệ. Vợ cóc đẻ một trai gọi là
Đăm Pen lớn như thổi.
Một hôm Bia Phu bảo con đi mời ông bà ngoại đến chơi. Ông bà ngoại bắt
phải đắp một con đường lớn có voi đứng nối đuôi nhau mới chịu đi. Cóc
hóa phép làm ngay. Họ ở nhà rể ba ngày, được ăn toàn của ngon vật lạ. Khi
ra về được rể tặng một con trâu bé tý, bố vợ cóc thèm lấy, còn lấy điếu gõ
vào đầu cho trâu chết, nhưng càng gõ trâu càng lớn như thổi, cuối cùng to