KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH - Trang 1391

vàng nhặt được. Cô sinh được một con rùa vàng trước sự hắt hủi của chúa
làng. Cũng như Sọ dừa, rùa lớn lên bị chúa làng bắt đi chăn trâu, số trâu
không thể đếm xuể. Rùa làm tròn phận sự. Các cô gái chúa làng không chịu
đưa cơm cho rùa, trừ cô thứ năm. Nhưng ở đây rùa lại thường trổ tài bay
lượn trên không cho cô năm xem và đưa cả cô bay lượn với mình. Khi ở
trên không, cô thấy rùa hiện thành một chàng trai trẻ. Từ đó hai bên yêu
nhau.
Rùa giục mẹ đi hỏi con gái chúa làng làm vợ. Lần đầu bà mẹ sợ, lúc đến
nhà không dám nói thật, chỉ nói xin lửa. Lần thứ hai nói thật, bị chúa làng
bỏ lên gác bếp. Lần thứ ba, bà bị bỏ lên cối xay quay, nhưng đều được cô
năm che chở. Lần cuối cùng chúa mới hỏi các con gái, nhưng cô nào cũng
từ chối, trừ cô năm. Ở đây chúa làng thách cưới: một ngựa chín hồng mao,
gà trống chín cựa và mười hai ống mỡ châu chấu. Bằng môt tiếng nổ như
sét, rùa hóa phép mọi thứ có đủ. Trong lễ cưới, rùa còn hóa phép làm cho
buồng sáng như lửa, rồi lại làm cho mọi người câm một lát. Ở đây cũng có
tình tiết các cô chị vợ đến rình ở buồng chú rể cô dâu, và khi thấy rùa là
một chàng trai đẹp thì về đòi chúa làng lấy cho mình mỗi người một tấm
chồng rùa. Họ quả lấy được rùa thật, gây cười cho mọi người.
Sau đó vì ghen tức, các cô chị bày mưu giết em rể rùa, bèn đặt bẫy ở đường
đi. Rùa mắc bẫy, máu chảy thấm cả áo. Đưa áo cho vợ, rùa dặn lúc nào
mình sắp chết thì mặc áo vào sẽ được lên trời, vợ chồng sẽ gặp nhau. Vợ
rùa sau đó được một ông tiên mách đường lên trời. Dọc đường nhờ được
xem một cuộc chiến đấu giữa cáo và rắn, nàng tìm được vỏ cây cải tử hoàn
sinh. Mang vỏ cây đi, nàng cứu được nhiều người và vật sống lại. Một hôm
nàng chữa cho một chàng trai khỏi chết mà không biết đó là chồng. Nàng
mang áo chồng lên đầu suối để giặt. Dòng nước có máu trôi xuống quyện
lấy chân chàng trai. Biết là máu của mình, anh đi ngược dòng tìm gặp vợ.
Hai vợ chồng mừng rỡ, từ đó ở lại cõi trời. Ông mặt trời bảo hai vợ chồng
rùa xuống cõi trần gian hun chết bốn cô chị gian ác. Cho nên từ đó về sau,
cứ đến ngày 27 tháng Sáu là ngày mặt trời nóng hơn cả .
Một loạt truyện khác cũng là dị bản của chuyện Lấy chồng dê và Sọ dừa
nhưng ở đoạn kết, hai vợ chồng bị chia ly vĩnh viễn (hoặc một thời gian) vì