thị cũng bỏ nhà đi tìm, đến đây nghe nói chồng và em chồng đều chết, liền
ôm lấy mồ khóc mãi, rồi cũng chết và cũng được chôn bên cạnh.
Hành động của họ cảm động đến Trời. Trời cho em hóa đá (biểu thị sự
trong trắng), anh hóa thành cây cau (ngay thẳng độc lập, mở dạ cho ai nấy
thấy), Lưu thị hóa thành cây trầu (tiết hạnh thơm cay). Đoạn sau nói về vua
Hùng cũng như trên đã kể[4].
3. Cũng theo Trúc Khê, sách dã dẫn, thì ngôi đền thờ ba người hiện nay là
đền Tam-khương ở làng Nam-hoa, huyện Nam-đàn (Nghệ-an) mà các triều
đại phong kiến vẫn có sắc phong tặng.
Đồng bào thiều số ở Nghệ-an cũng có Sự tích trầu, cau và vôi nội dung
khác với các truyện trên:
Một người có chín con gái cùng đi cuốc cỏ dâu. Trưa lại mệt, chị em nói
đùa với nhau: "Giá có ai cuốc hộ thì sẽ lấy làm chồng". Nghe thấy vậy một
con quỷ hiện ra nói: - "Phải thế thì hãy nhắm mắt lại, tôi cuốc cho". Quả
nhiên khi mở mắt, mấy chị em đều thấy nương dâu đã cuốc sạch làu. Quỷ
đưa chín cô về lần lượt ăn thịt đến cô thứ tám. Cô út là nàng Khăm Xuân sợ
quá, bỏ trốn. Một đàn gà rừng bảo: - "Muốn sống thì chui xuống lỗ khoai
mài". Cô xuống, gà bẻ lá phủ cho nên quỷ không tìm ra. Khi quỷ đi khỏi,
gà bảo nàng trèo lên tiếp tục đi nữa, hễ gặp người nào thì hỏi đường, người
ta sẽ chỉ cho.
Một bà tiên hiện ra bảo cô cứ đi theo sợi dây song cho đến ngọn. Đến nơi,
hóa ra đó là cõi âm; ở đây cũng có nhà của ruộng vườn. Một người đàn ông
là Chàng Ngược lấy cô làm vợ. Hắn chuyên làm mưa ở trần gian, nhưng vì
có vợ hắn quên cả chức trách, ba tháng không ra khỏi nhà, nên trần gian
