Lại nói chuyện người lái buôn vốn họ Giáp người làng Dĩnh-kế. Vì không
có con trai nên từ khi bắt trộm được đứa bé, hắn mừng lắm liền đặt tên là
Hải, bắt nó gọi mình bằng bố, và sau đó, nuôi nấng chăm chút như con đẻ.
Năm lên sáu tuổi, Hải được cắp sách đi học. Nhờ thông minh linh lợi, Hải
học càng tấn tới. Năm mười chín tuổi, Hải đã thi đỗ á nguyên nhưng thi hội
hai lần bị hỏng, phải tìm thầy học thêm. Cuối cùng, được bố cho tiền lưng
gạo bị đến kinh đô theo học ở trường một cụ nghè.
Một hôm đi học qua bến Bồ-đề, Hải thấy một người đánh cá bắt được một
con ba ba nhỏ xinh xắn sắp đem làm thịt. Tự nhiên động lòng thương hại,
Hải liền ngăn lại, hỏi mua, người đánh cá đòi những bốn quan tiền. Không
kỳ kèo, Hải vội về nhà lấy tiền đưa ngay. Mua được về, Hải bỏ ba ba vào
ngăn kéo. Hàng ngày cứ thường lệ buổi sáng chàng để bụng đói đi học, trưa
về mới thổi cơm. Cứ đến bữa cơm lại mở ngăn kéo đem ba ba ra cho cùng
ăn.
Được mấy ngày, một hôm Hải đi học về, bỗng thấy có cơm canh bày sẵn ở
trên bàn mà không biết ai dọn. Chàng hơi ngạc nhiên, nhưng cứ ngồi vào
bàn ăn ngon lành. Hôm sau và hôm sau nữa cũng vẫn như vậy. Hải từ ngạc
nhiên đến tò mò, sáng sớm bèn giả cách đi học, nửa đường lộn trở về thì
thấy con ba ba từ trong ngăn kéo bò ra, hóa thành một người con gái đẹp.
Từ chỗ nấp, Hải chạy vội vào giấu xác ba ba vào hòm khóa lại. Cô gái
không có chỗ biến hình nữa, thẹn thò bảo chàng:
