muốn hỏi năm đức Phật thuyết pháp như thế nào, tôi giơ một ngón tay ý nói
năm đức Phật, bốn vị thuyết pháp còn một vị không". Qua hôm sau đến
lượt Chây đố các nhà thông thái. Chây đưa họ vào một buồng có tiếng các
em học ê a. Mở cửa vào thấy các em đọc sách bằng một cuộn giấy trên có
vết mực chi chít (mà hôm trước, Chây đã làm sẵn bằng cách cho cua nhúng
chân vào mực tàu thả cho bò lên mặt giấy. Chây bảo sứ giả đọc giúp cho
mình thứ văn tự kia. Sứ giả không hiểu thế nào mà trả lời. Chây cho biết đó
là một thứ chữ cổ của Khơ-me (Khmer). Bốn vị thông thái thú nhận thất
bại. Chây buộc họ phải nộp cho nước mình cả đoàn thuyền sứ bộ thay vào
việc nộp lãnh thổ [6] .
Có thể kể thêm truyện Vua Đa-ri-uyx (Darius) cũng có những đối thoại
tương tự đã được thay bằng những vật biểu tượng:
Xưa, Đa-ri-uyx, vua đế quốc Ba-tư (Iran) gửi cho A-lếch-dăng, vua Ma-xê-
đoan (Macédoine) một cái vợt, một quả cầu và một hạt vừng, ý coi đối
phương là trẻ con không thể quản lý nổi vương quốc, chỉ chơi cầu như trò
trẻ, và sẽ phải giao chiến với quân mình đông như vừng. Bên phía A-lếch-
dăng thì lại cho rằng đối phương quẳng đế quốc của nó cho ta như là cái
vợt để hất quả cầu. Vừng thì có dầu nhưng vị của nó chả có gì cay đắng. Ta
sẽ đánh chiếm của cải của nó một cách ngon lành. Vua bèn viết thư trả lời
Đa-ri-uyx có tính chất thách thức, lại kèm theo một túi hạt mù-tạc để nói
quân đội của mình tuy ít nhưng có sức mạnh và ý chí như là mù-tạc (chất
gia vị vừa nóng vừa cay làm cho người ăn có thể phát khóc).
Cũng như vậy, ngưòi Xít-tơ (Scythes) trong khi chống đánh quân Ba-tư
xâm lược có gửi cho vua Đa-ri-uyx thứ nhất ba con vật: chim, chuột, nhái
và năm mũi tên. Đa-ri-uyx tưởng là họ muốn đầu hàng vì cho rằng chuột
sống ở dưới đất ăn thức ăn như người, nhái sống trong nước, chim là chỉ
ngựa năm mũi tên là chỉ chủ lực quân của họ. Trái lại người Xit-tơ thì lại
muốn nói: Nếu chúng mày không hóa thành chim bay lên trời, không hóa
