Tràng! Công Dã Tràng! Người nước Tề đem binh sang! Sông Nghi-thủy ở
đầu đàng, kíp ngăn ngừa chớ nguy nan!". Công Dã Tràng bèn nói lại với
người cai ngục phi báo cho Lỗ công biết. Lỗ công sai quân đi do thám quả
có quân Tề sắp sang đánh. Lỗ công mới biết Dã Tràng bị tội oan, bèn thả
cho ông, cấp cho nhiều tiền bạc. Lại phong cho ông làm đại phu, nhưng
Công Dã Tràng cho là nhờ chim mới được làm quan nên không chịu
nhận[6].
Hoàng Khản giải rằng: Công Dã Tràng là người biết được tiếng chim. Một
hôm từ nước Vệ trở về Lỗ thấy một bà già đứng bên đường khóc, ông hỏi
vì sao mà khóc thì bà ta nói: - "Tôi đợi con tôi mãi mà không thấy nó về".
Công Dã Tràng mách: - "Tôi mới nghe một bầy chim gọi nhau sang làng
kia ăn thịt người, vậy có lẽ là con bà đó chăng?".
Người đàn bà liền sang làng ấy tìm con thì quả nhiên có thật. Bà ta kiện
quan, cáo Công Dã Tràng vào tội giết người. Dã Tràng kêu oan, quan
không nghe, tống giam và hẹn rằng: - "Nếu cho quan trên thấy chứng cớ,
đúng sẽ tha".
Công Dã Tràng ở trong ngục được 60 ngày. Một hôm ông nghe trên mái
nhà có bầy hoàng tước nói với nhau chíu chít. Ông cười ầm lên. Chủ ngục
hỏi vì sao mà cười. Dã Tràng đáp: - "Tôi nghe chúng nói: Bên bến Bạch-
lưu, có xe chở lúa, trâu nọ gẫy sừng, lúa đổ tóe loe. Họ hốt còn dư, ta đi ăn
chừ". Chủ ngục tới nói thấy quả như thế bèn báo với quan. Quan tha bổng
cho Dã Tràng.
Về Sự tích con dã tràng, người Nghệ-an cũng kể như trên kia, trừ một vài
chi tiết hơi khác, ví dụ lúc ông bị giam, không phải nghe chim sẻ nói
chuyện mà nghe một bầy kiến nói với nhau về cái tin kho lúa đổ.
