số những người được anh cứu có một người nhà giàu chết đuối. Được sống
lại, hắn tình nguyện làm con nuôi của anh.
Tiếng tăm anh câu ếch truyền đi xa rộng. Ngày nọ, nghe tin vua sắp băng
hà, anh toan đem ngọc cứu vua, nhưng thằng con nuôi đã ăn cắp ngọc vào
kinh. Hắn chữa cho vua sống lại và biếu luôn vua viên ngọc nên được vua
cho làm quan. Đến đây câu chuyện giống truyện Cứu vật vật trả ơn, cứu
nhân nhân trả oán. Sợ việc làm của mình bị bại lộ nên tên con nuôi bắt anh
câu ếch giam lại, không cho ăn uống gì cả. Các loài vật được anh cứu sống
thấy thế bèn họp nhau lại tìm cách cứu ân nhân. Chim cu báo tin cho biết là
ngọc đã vào tay vua. Vua ban ngày thì kẹp vào nách, ban đêm thì nhét trong
lỗ mũi. Chuột bèn tình nguyện bò vào chỗ vua ngủ, dùng đuôi ngoáy vào lỗ
mũi làm vua hắt hơi, viên ngọc văng xuống nền nhà. Rắn đã chực sẵn đớp
lấy đưa về cho anh câu ếch.
Thế rồi rắn lại trở vào cung cắn chết vua. Giữa lúc trong cung đang nhốn
nháo vì vua tắt hơi thì chim cu đến nóc điện gáy lên mấy tiếng: - "Cục cù
cu, thằng tù có thuốc,..." Thế là triều đình mở ngục cho anh câu ếch vào
chữa. Vua quả sống lại, còn đứa con nuôi phản bội thì vua giao cho anh câu
ếch phân xử. Anh ta tha tội cho hắn, nhưng về đến nửa đường hắn bị sét
đánh chết [2] .
Ở Nghệ-an có người kể đoạn sau của truyện này là:
Sau khi thấy ân nhân của mình bị bắt, chó và chuột tha thức ăn vào cho ăn.
Vừa khi có giặc, vua sai rao ai đánh đuổi được thì phong quận công. Chuột
bảo ân nhân hãy nhận lời rồi gọi con rắn và bầy ong (mà ân nhân cứu sống
trước đây) đi theo giúp đỡ. Người câu ếch lên đường sau khi xin vua cho
mình 10 vò mật, 10 bình nước và 10 lồng cóc (nhưng người kể lại không
nói rõ công dụng của những vật có số lượng giống nhau này). Khi xông
