Người ta truyền rằng gia đình nào có một vợ, một chồng mà lại có mười
người con trai thì có thể kéo được chuông lên. Bởi thế có câu tục ngữ:
Người nào một vợ, một chồng
Đẻ mười trai cả, chuông đồng thánh cho[3].
Những truyện trên có lẽ người kể đã nhớ lẫn lộn, chắp vá mẩu truyện này
vào với mẩu truyện kia.
Sê-ông (Chéon) kể truyện trên có nói đến con trâu vàng. Đường đi của nó ở
Thăng-long về sau thành con sông Tô-lịch. Còn quả chuông thì không phải
được Khổng Lồ ném xuống hồ Tây mà xuống sông Lục-đầu. Cũng tại sông
này ở chỗ gần Phả-lại còn có hòn đá tròn mấp mé giữa dòng, người ta nói
đó là cái đó Khổng Lồ. Còn con trâu vàng tìm mãi không thấy mẹ nó đâu
cả, thì nó bực mình vùng vẫy làm cho cả một đám rừng sụt xuống hoá
thành hồ, gọi là hồ Kim-ngưu[4].
Về chỗ cái đãy bỏ vật gì vào bao nhiêu cũng không đầy và không to thêm,
truyền thuyết Cham-pa có truyện Vua Kơ-long Ga-rai. Ông vua này lúc còn
hàn vi cùng bạn lên Tây-nguyên đi buôn trầu. Ông có hai cái sọt có phép lạ
làm cho người bán hái trầu trồng trên ba đám ruộng bỏ vào mà không đầy.
Người bạn đồng hành thấy vậy sợ quá, không dám cùng ăn cùng uống. Để
hắn ta cùng ăn với mình, Kơ-long Ga-rai lấy tay rẽ đôi cơm trên lá chuối
cho hắn ăn (cho nên từ đấy lá chuối có sọc trắng ở giữa) lại bóp bầu nước
chia ra cho hắn uống (cho nên từ đấy quả bầu nậm nào cũng bị eo ở khoảng
giữa)[5].
Về Khổng Lồ thần của nghề đúc đồng, xem thêm truyện Người thợ đúc và
