Rất nhiều truyện của các dân tộc trên thế giới có nội dung tương tự với
truyện Chàng Gấu trên dây, chúng tôi kể ra một số:
Người La-dơ (Lazes) ở It-xtăm-bun (Istanbul) có truyện Hoàng tử ởcõi âm.
Trong vườn một ông vua có một cây táo. Mỗi năm táo chín thì có một con
quỷ (dip) đêm đến ăn trụi. Một năm hoàng tử cả định giết quỷ, nhưng nghe
tiếng nó hét lúc bám vào cây như tiếng sấm thì sợ hãi, sáng dậy nói không
thấy gì cả. Năm sau đến lượt hoàng tử hai cũng thế. Năm sau nữa đến lượt
hoàng tử thứ ba tuy còn bé cũng đi rình và đâm được hai nhát trúng tim.
Sáng dậy theo dấu máu tìm đến một giếng sâu dòng dây. Hoàng tử cả đòi
xuống trước nhưng nửa chừng đã đòi kéo lên. Hoàng tử thứ hai cũng thế.
Hoàng tử thứ ba xuống thấy tối như mực, mãi sau mới có ánh sáng. Theo
dấu máu đến một buồng thấy có một cô gái đẹp đang thêu. Cô cho biết
mình là con vua, bị bắt được ba năm. Thấy có mùi người, quỷ vội đi mài
răng. Lúc nó vào, hoàng tử đóng mạnh cánh cửa làm cho nó bị kẹt đầu và
bị chặt luôn. Hoàng tử nhường cho cô gái lên trước. Cô nhổ hai sợi tóc đưa
cho, bảo nếu có việc gì thì cọ hai sợi vào nhau sẽ có hai con cừu xuất hiện:
một trắng, một đen, cưỡi con trắng thì lên được cõi trần, cưỡi con đen thì
nó đưa xuống thế giới ở tầng dưới nữa.
Hai ông anh khi kéo được công chúa lên nên bỏ em lại dưới âm. Hoàng tử
ba vì tối quá không nhận ra màu lông cừu nên cưỡi nhầm phải con đen.
Xuống đến tầng dưới thấy mọi người đang than khóc, anh hỏi thì đáp là có
quỷ dữ. Đến gặp một bà già xin nghỉ và ăn, anh ngửi thấy mùi thức ăn lạ
mà không có nước bèn hỏi tại sao lại thế. Đáp: - "Chúng tôi không có
nước". - "Thế nấu ăn bằng gì !" - "Nước đái ngựa" - "Vì sao?" - "Ở đây có
con quỷ nếu được ăn thịt một cô gái thì nó cho lấy nước một lần trong một
năm. Ngày mai đây đến lượt công chúa". Sáng dậy hoàng tử đến chỗ cô gái
làm vật hy sinh, trong lúc mọi người ai nấy đều cầm bình đợi lấy nước.
Anh bảo cô đứng sau lưng mình. Quỷ hét lớn mồm há to như cái thúng, anh
