1467
KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT-NAM TỪ BÌNH DIỆN MỘT CÔNG
TRÌNH NGHIÊN CỨU
Kho tàng truyện cổ tích Việt-nam gồm 5 tập, ñược công bố lần lượt trong
vòng 25 năm, từ năm 1958 ñến 1982
1
. Ngay khi hai tập ñầu tiên vừa ra mắt, bộ
sách ñã ñược bạn ñọc ngoài Bắc trong Nam chú ý, và lập tức có tiếng vang ở
nước ngoài
2
. Tập 3 tiếp tục ra mắt vào năm 1960, ñã khẳng ñịnh vị trí hiển
nhiên của tác giả trong ngành cổ tích học. Từ ñấy cho ñến khi tập IV xuất hiện
(1975), theo yêu cầu của bạn ñọc, các tập I, II, III ñều kế tiếp ba bốn lần ñược in
lại. Có thể nói, chỉ với ba phương diện sưu tầm, khảo dị và kể chuyện cổ tích,
Nguyễn Đổng Chi ñã sớm nổi bật lên như một chuyên gia ñầu ñàn. Lê Văn Hảo
và Tạ Phong Châu từ hai phương trời cách biệt (Paris - Hà Nội), từng có những
lời ñánh giá nhất quán về ông
3
. Tuy vậy, phải ñến ngày bộ sách xuất bản trọn
vẹn (1982), tư cách nhà cổ tích học Nguyễn Đổng Chi mới hiện diện ñầy ñủ
nhất, ở chức năng người tổng kết loại hình truyện cổ dân gian Việt-nam.
Với Phần thứ nhất của tập I, Nguyễn Đổng Chi ñã trình cho bạn ñọc ý kiến
của mình về "Bản chất truyện cổ tích", "Lai lịch truyện cổ tích" và "Truyện cổ
Việt-nam qua các thời ñại". Với phần III và V, ông lại có dịp bàn trở lại các vấn
ñề "Đặc ñiểm truyện cổ tích Việt-nam". Việc tái bản cùng lúc cả 5 tập vào năm
1993
4
càng giúp ta có ñiều kiện xem xét cả hai phần trong một cái nhìn chỉnh
thể. Nếu gộp hơn 80 trang phần ñầu và gần 250 trang phần cuối, quả thực
người ñọc ñã ñược tiếp xúc với một chuyên ñề lí luận về truyện cổ tích Việt-nam
khá nghiêm túc và hoàn chỉnh. Dưới ñây, sẽ chỉ xin ñiểm qua một số vấn ñề mà
chúng tôi thấy có thể làm rõ hơn quan ñiểm và phương pháp nghiên cứu của tác
giả, những vấn ñề rút ra có phần ngẫu nhiên và chưa hẳn ñã là trọng ñiểm trong
hệ thống các vấn ñề cổ tích học ñược Nguyễn Đổng Chi lựa chọn và trình bày.
1
. Tập I và II, Nxb. Văn Sử Địa, Hà-nội, 1958. Tập III, Nxb Sử học, Hà-nội, 1960. Tập IV,
Nxb. Khoa học xã hội, Hà-nội, 1975. Tập V, Nxb. Khoa học xã hội, Hà-nội, 1982.
2
. Trên Tập san Trường Viễn ñông bác cổ (B.E.F.E.O), Paris, số 1-1964, có hai bài: của
Maurice Durand phê bình tập 1 Kho tàng truyện cổ tích Việt-nam, và của Lê Văn Hảo, phê
bình tập I và II.
3
. Lê Văn Hảo. Đọc "Kho tàng truyện cổ tích Việt-nam"; B.E.F.E.O, Paris, 1964, ñã dẫn. Tạ
Phong Châu. Đọc "Kho tàng truyện cổ tích Việt-nam"; Tạp chí Văn học, số 2-1975 (ký tên
Anh Phong).
4
.
Viện Văn học xuất bản trọn bộ 5 tập in theo bản bổ sung chỉnh lý của tác giả do gia ñình lưu
giữ. Các số trang trong bài của chúng tôi ñều ghi theo lần in này.
.
