1491
Việt-nam: Khi ñúc kết mỗi một ñặc ñiểm, Nguyễn Đổng Chi bao giờ cũng minh
họa bằng những dẫn dụ kết hợp với sự phân tích lô-gích, nên mang tính thuyết
phục. Được như vậy vì ông ñủ khả năng và ñiều kiện chiếm lĩnh ñối tượng về
mặt thông tin, tư liệu, mà theo ông thì "sự giới hạn về tư liệu dẫn ñến những sai
lầm về phương pháp luận". Có thể nói, ở Nguyễn Đổng Chi vừa thể hiện một sự
tìm tòi ñến say mê trong những trải nghiệm khoa học của mình, mặt khác cũng
vừa có cả một sự chừng mực, nghiêm túc, giúp cho ông không rơi vào cực ñoan
trong các luận ñiểm.
Nhằm hướng tới phương pháp tiếp cận truyện cổ tích một cách toàn diện,
Nguyễn Đổng Chi còn tìm hiểu, giới thiệu tất cả những trường phái nghiên cứu
truyện cổ dân gian hiện ñại thế giới. Có rất nhiều trường phái, mỗi một trường
phái có sự ñóng góp nhất ñịnh và thường có khi lại mâu thuẫn với nhau, song
ñiều rất quan trọng là chúng ñã tập hợp lại thành một bức tranh tổng quát về
việc nghiên cứu truyện cổ dân gian trên thế giới. Với xu hướng tiếp thu các
trường phái này bằng tinh thần tỉnh táo và ñầu óc chủ ñộng, sáng tạo. Nguyễn
Đổng Chi ñã tóm bắt ñúng diện mạo của các trường phái ấy: từ trường phái
Thần thoại ngữ văn Ấn - Âu của anh em Grimm người Đức, cho ñến trường phái
Lịch sử - Địa lý Phần-lan của hai cha con Kroln (Julius Kroln và Karle Kroln),
với người ñại diện xuất sắc và cũng là người tiếp tục là Anti Aame và Stith
Thompson... Với cái nhìn trân trọng, ông khẳng ñịnh: "Mặc dầu không thể
không cảnh giác trước bao nhiêu ý kiến lệch lạc của các trường phái này, trong
ñó có những thiên kiến hẹp hòi, thậm chí có người ñã sa ñà vào chủ nghĩa chủng
tộc, người ta vẫn không khỏi ngạc nhiên trước những thành tựu to lớn mà các
trường phái nói trên ñã tổng hợp ñược. Nó cho phép gạn lọc ñể ñi dần tới một
phương pháp thực sự ñúng ñắn, qua ñó có thể nhìn nhận truyện tự sự dân gian
của mọi dân tộc như là một di sản tinh thần thống nhất, với những ñặc trưng
thống nhất về tư tưởng cũng như loại hình" (tập V, tr.2520-2521).
Thông qua việc tiếp cận với các trường phái, Nguyễn Đổng Chi ñã xác ñịnh:
trong bối cảnh chung hiện nay "không phải là sự so sánh ñơn thuần mà phải
bằng cách nghiên cứu rộng rãi theo phương pháp lịch sử - loại hình" mới có thể
hiểu và giải quyết thấu triệt các mối quan hệ nhằm nghiên cứu truyện cổ tích
một cách khách quan và có hiệu quả nhất (tập V, tr.2526-2528).
Xuất phát từ cách nhìn nhận ñó, Nguyễn Đổng Chi ñã ñi tới việc tìm cái
"chung" và cái "riêng" của loại hình truyện cổ tích Việt-nam. Ông ñặt truyện cổ
tích Việt-nam trong mối quan hệ giao lưu quốc gia và quốc tế, ñể từ ñó ông
khẳng ñịnh sự thu hút tinh hoa của truyện cổ tích Việt-nam là từ nguồn trong
nước với kho truyện cổ của các dân tộc anh em, và nguồn trong nước với kho
truyện cổ của các dân tộc anh em, và nguồn nước ngoài với chủ yếu là kho
truyện Ấn-ñộ và Trung-hoa bộn bề, phong phú. Cũng từ ñấy ông có cơ sở ñể nêu
lên nguồn gốc bản ñịa của truyện cổ tích Việt-nam với các tiểu loại thần kỳ, tiểu
