245
34. SỰ TÍCH THÀNH LỒI
Ngày xưa, có một ông vua nước Chăm muốn lấy một nàng công chúa nước
Đại Việt làm vợ. Nhà vua nghe nói công chúa Huyền Trân nhan sắc tuyệt trần,
những phi tần trong cung vua khó bề sánh kịp. Ao ước người ñẹp, nhà vua ñêm
mơ ngày tưởng. Vua nghĩ ñến việc dâng vàng bạc, châu báu, kỳ nam và voi ngựa
ñể làm sính lễ, nhưng những món ấy chưa hẳn ñã ñưa lại kết quả như ý muốn.
Một viên nội thị rỉ vào tai vua:
- Muốn chiếm ñược người ñẹp, trừ phi hiến ñất không có kế nào khác.
Trước vua còn ngần ngại, nhưng sau ñó quả quyết sai một sứ bộ ra cầu hôn với
sính lễ hai châu Ô, Rí ở biên giới. Thấy triều thần có người can ngăn, nhà vua
ung dung ñáp:
- Tất cả ñất ñai này ñều là của trẫm. Mà trẫm thì chả vui gì nếu không lấy
ñược công chúa Đại Việt. Hơn nữa, giữa hai nước máu chảy ñã nhiều rồi. Ngày
nay trẫm muốn mượn mối nhân duyên ñể dẹp yên can qua khốc hại.
Trước món sính lễ ñặc biệt, triều ñình Đại Việt ai nấy ñều tỏ vẻ hài lòng. Vua
Trần và công chúa Huyền Trân gật ñầu ưng thuận. Được lời như cởi tấm lòng,
vua Chăm sai quan thái bộc chọn ngày lành tháng tốt, rồi phái một sứ bộ mang
năm trăm quân sĩ ñi thuyền ra ñón vợ về. Đám rước dâu từ kinh thành ra ñi, vượt
qua muôn trùng sông nước mới tới kinh ñô. Vua Chăm mừng rỡ. Công chúa
muốn gì ñược nấy. Bọn nội thị từ ñây mới thấy hoàng cung rộn rịp tươi vui hơn
trước. Trong khi ñó sư bộ Đại Việt bắt ñầu vào nhận ñất mới.
Nhưng việc ñời còn éo le nhiều nỗi. Công chúa cùng vua Chăm hương ñượm
lửa nồng chưa ñược một năm thì nhà vua bỗng nhiên mắc bệnh rồi mất. Tin dữ
truyền ñi khắp hai nước, riêng ñối với công chúa thì không khác gì tiếng sét
ngang tai. Đầu xanh ñã phải chịu cảnh góa bụa. Không những thế, công chúa sẽ
chịu tang trong một thời kỳ ngắn ñể rồi lên hỏa ñàn về với vua Chăm bên kia thế
giới. Nhập gia tùy tục, tuy công chúa là người Việt nhưng nay ñã là hoàng hậu
Chăm, không thể không theo ñúng tục lệ có tự nghìn xưa. Vua Trần nghe tin lo
sợ, vội sai sứ bộ vào ñiếu tang và tìm cách cứu công chúa. Nhân lúc mọi người
bối rối, sứ bộ Việt giả cách xin phép ñưa công chúa ra bờ biển làm lễ cầu hồn rồi
lén ñưa xuống thuyền nhỏ, một mạch dong buồm ra Bắc.
Việc hoàng hậu bỏ trốn làm cho triều ñình nước Chăm nổi giận. Đã thế thì lời
hứa cũ không còn có giá trị nữa. Món ñồ sính lễ là hai châu Ô, Rí phải ñược trả
lại. Nghĩ thế, ông vua mới nước Chăm bèn sai năm vạn quân mã ra giữ chắc lấy
hai châu ñó, mặc dầu việc bàn giao ñã sắp xong, bên Đại-việt không ngờ có
