349
chồng. Trước công ñường, người vợ khai rõ ñầu ñuôi câu chuyện giết chó ñể thử
bạn chồng và em chồng, cuối cùng là kết quả như ñã thấy. Quan sai người ñến
chỗ bãi hoang quật xác lên thì quả nhiên chỉ là một cái xác chó.
Quan bèn tha cho hai vợ chồng về và sai lính ñánh ñòn mấy tên nguyên ñơn
xấu bụng. Từ ñó người chồng mới cạch mấy người bạn xấu và giúp ñỡ em ân
cần tử tế
1
.
KHẢO DỊ
Có một truyện của ñồng bào Thái giống với truyện trên:
Thấy chồng thân với bạn mà ghét em, một hôm nhân chồng săn ñược nai, vợ
bảo thử xem lòng bạn tốt, xấu thế nào, bằng cách nói dối với bạn là mình bắn
nhầm phải người. Kết quả các bạn của chồng sợ bị liên lụy ñều từ chối cả. Chỉ
có người em nghe nói thế vui lòng giúp ñỡ anh. Thế là hai anh em ñi khiêng nai
về chén thịt. Chồng từ ñó yêu em hơn trước.
Truyện Giết chó khuyên chồng bênh vực thứ tình thân gia tộc trong môt xã hội
phương Đông còn nhiều dây mơ rễ má với chế ñộ tông pháp là thứ chế ñộ coi
trọng pháp luật gia tộc và quan hệ tập truyền hơn pháp luật của xã hội nên tư
tưởng rất lạc hậu, ít bắt gặp trong cổ tích các nước phương Tây. Mặc dù thế, mô-
típ giết súc vật giả người ñể thử thách quan hệ tình cảm, tâm lý lại khá gần với
một số truyện của nước ngoài. Truyện của người Xi-xin (Sicile):
Một anh chàng thường khoe với bạn rằng mình có một người vợ tính hạnh có
một không hai trên trần thế: biết thương chồng, chiều chồng. Bạn bảo hắn thử
xem. Một hôm, anh chàng mua ở chợ về một cái ñầu dê bọc trong những tầng
khăn ñẫm máu và bảo vợ: "Tôi có giết một người. Bây giờ cần phải làm cho mất
tích. Nàng giấu kín cho nhé!". Không bao lâu, vợ tố cáo chồng lên quan, quan
cho bắt chồng về tra tấn. Hỏi chỗ chôn xác, hắn ñáp là quẳng xuống giếng. Một
tên lính ñược lệnh lặn xuống. Khi sờ phải ñầu dê, nó kêu lên rằng ñã tìm thấy.
Quan có ý mừng. Nhưng rồi tên lính ñưa ñầu lên, nói thêm: - "Mà có sừng".
Quan lặng ngắt.
Truyện Sự bí mật của người Pháp:
Nhà nọ có một người vợ có tật mách lẻo, việc gì trong nhà chưa tỏ thì ngoài
ngõ ñã tường. Chồng kiếm dịp cho vợ một bài học. Một hôm, chồng mua một
con lợn giết chết và chôn trong rừng. Về nhà, bảo vợ: - "Tôi nhỡ tay giết chết
một người bạn và chôn ở mé rừng kia. Mình ñừng có mách với ai cả nhé!". Chỉ
1
Theo Nguyễn Văn Ngọc, sách ñã dẫn.
