350
một khắc sau ñó, vợ không giữ ñược mồm miệng, ñã tỉ tê việc ấy cho láng giềng
biết và có dặn thêm: - "Này, bà giữ kín hộ nhé!". Từ miệng người láng giềng,
câu chuyện "bí mật" truyền ñi khắp mọi nơi, ai cũng dặn: - "Đừng kể cho ai cả
nhé!". Và cuối cùng tin ñó ñến tai sở cảnh sát. Quan sai lính bắt người chồng
dẫn ñến chỗ chôn xác người, nhưng họ tiu nghỉu khi thấy ñó chỉ là xác một con
lợn.
Người Đức, người Anh và người Nga cũng có truyện tương tự như của người
Pháp.
Truyện của dân tộc Can-múc (Kalmouk) ở Mông-cổ và Liên-xô [cũ]: Ma-
hăng-sa-da trở thành quan ñầu triều và ñược lấy con gái vua làm vợ. Một hôm,
vua hỏi các quan: - "Nếu ta có việc bí mật thì nên thổ lộ với ai?". Ý kiến của
Ma-hăng-sa-da là không nên thổ lộ với ai cả, nhất là vợ lại càng không nên.
Thấy mọi người bác ñi, ông nói: - "Rồi tôi sẽ chứng minh cho mà xem".
Ít lâu sau, một con công của nhà vua bay ra. Ông ta bắt lấy, giấu ñi một chỗ,
và kiếm một con khác ñưa về cho vợ, bảo: - "Đây là con công của nhà vua sổ
lồng. Ta làm thịt nấu ăn ñi và mình hãy giữ bí mật, ñừng nói với ai cả nhé!".
Sau ñó ông chọc tức vợ, quả nhiên vợ ñem việc giết công về kể cho vua cha
biết. Nghe kể, vua sai bắt ông ta giam lại. Và mặc dù biết ông ta cốt chứng minh
với mình câu chuyện ngày trước, vua cũng sai ñao phủ xử trảm. Trước khi chịu
cực hình, Ma-hăng-sa-da ñã làm mấy câu thơ, ý nói: - "Vua không bao giờ là
một người bạn; người ñao phủ thì không biết ai với ai cả; và không nên nói ñiều
bí mật với vợ mình"
1
.
Truyện của người Ấn-ñộ và Áp-ga-ni-xtăng (Afghanistan): một người cha
trước khi tắt thở có dặn con ba ñiều: chớ nói việc bí mật với vợ, chớ kết bạn với
lính, chớ trồng cây có gai ở trong vườn. Người con không cho là ñúng, hắn cố ý
làm trái lời cha ñể thử xem thế nào. Hắn kết bạn với một người lính, và trồng
một cây có gai ở giữa vườn. Và sau cùng một hôm ñể thử vợ, hắn giết một con
cừu quẳng xuống cái giếng cạn, rồi nói với vợ là có nhỡ giết một người, nhớ giữ
kín hộ. Chẳng mấy lúc, tật mách lẻo của người vợ ñã làm cho câu chuyện ñến tai
láng giềng. Từ láng giềng, chuyện ñược truyền ñến tai vua. Bấy giờ người lính
bạn anh chàng nọ ñã thăng ñến chức tuần cảnh. Hắn ñến nhà bạn túm cổ bạn lôi
ñi. Lúc ấy bạn hắn ñang ngồi dưới bụi gai trong vườn. Bị lôi kéo, cái khăn mắc
vào những cành gai nhọn khiến hắn phải ñến yết kiến vua bằng cái ñầu trần.
Nhưng rồi chẳng ai thấy xác người ñâu cả ngoài xác con cừu, nên chàng ta cũng
ñược tha bổng
2
.
1
Nguyễn Văn Ngọc có kể một truyện của ta, có phần nào giống truyện này (Nem công chả
phượng râu rồng; Có hai vợ chồng chẳng hết lòng nhau). Xem sách ñã dẫn.
2
Theo Truyện cổ tích dân gian miền Lo-ren của Cô-xanh (Cosquin).
