353
chồng chào mào và hai con chim con. Ông già thả bố mẹ nó ra rồi làm một cái
lồng ñẹp, bỏ hai con chim non vào ñó. Đoạn cho treo lồng lên cây. Và ông thấy
hàng ngày chim cha và chim mẹ ríu rít mang mồi về bám vào lồng, thò cổ vào
mà ñút cho con. Ông già ngẫm nghĩ: - "Loài chim rất yêu con, dù con có bị bắt
cũng không chịu bỏ".
Khi hai con chim ñã khôn, ông già lại sai bọn trẻ tìm cách bắt cho ñược hai
con chim cha và mẹ lại. Bắt ñược rồi, ông bỏ chúng vào lồng mà thả hai con
chim con kia ra. Nhưng vừa ñược phóng thích, hai con chim bay một mạch mất
hút, không hề trở lại. Việc ñó làm cho ông suy nghĩ nhiều. - "Đồ bội bạc! Chẳng
có con nào nhớ tới bố mẹ của nó cả, nói gì tới chuyện ñút mồi nữa". Và sau ñó
ông già kết luận: - "Con người ta cũng vậy thôi. Chỉ có trả nợ xuống mà không
có trả nợ lên!"
Ba tháng trôi qua, ba ñứa con của ông già lại ñến giục bố mẹ trả lời. Ông già
kể cho họ nghe chuyện chim chào mào vừa qua, nói lên những nhận xét của
mình rồi ñáp:
- Bố mẹ chẳng phải muốn giữ của lại làm gì ñâu! Khi hai tay buông xuôi rồi,
có mang ñược tý gì xuống âm phủ ñâu mà giữ. Nhưng bố mẹ nghĩ rằng những
ñứa con thường chăm chút cho con mình hơn là cho bố mẹ. Vả chăng, khi ñang
có ăn thì còn có tình có nghĩa, khi ñã túng thiếu rồi thì nào biết bố mẹ là gì nữa.
Vì vậy, bố mẹ muốn ở riêng ra như thế này cho ñến khi nhắm mắt tắt hơi, làm
ñược gì ăn nấy, không phải làm phiền ñến các con!
Nghe nói thế ba ñứa con hết lời thề thốt. Đứa thứ nhất thề rằng dù các em có
bỏ bố mẹ chăng nữa thì nó cũng sẽ chăm lo cho bố mẹ ñầy ñủ. Đứa thứ hai thề
rằng nó sẽ không ñể cho bố mẹ phiền hà lấy một câu. Đứa thứ ba thề rằng dù nó
có nghèo khổ ñến ñâu, thì cũng ñi ăn xin về nuôi bố mẹ. Bà vợ ông cũng bảo:
- Con nó ñã thề thốt như thế, ông nên nghĩ lại! Chim khác, người khác, ông ạ!
Cuối cùng thấy vợ con nói ñi nói lại mãi ông già dần dần xuôi lòng, bèn lại
mời họ hàng một lần nữa chia phắt tất cả tài sản còn lại cho ba ñứa con mà
không dành lại cho mình một tý gì.
Trong những năm ñầu, ba anh em phụng dưỡng bố mẹ rất tử tế. Miếng ngon
vật lạ hễ nghe ñâu có bán là cố tìm mua cho bố mẹ ăn. Nhưng từ năm thứ ba trở
ñi việc hầu hạ ñã có phần chểnh mảng. Thêm vào ñó, công việc làm ăn của họ
lại không khấm khá gì. Cả ba ñứa con ông cụ ñều là những tay "phá gia chi tử"
không kém cạnh gì nhau, nên số tài sản của bố mẹ chia cho không mấy chốc lại
ñội nón ra ñi mất cả. Sự khó khăn ngày một in sâu trên nét mặt họ. Và việc chăm
sóc bố mẹ lại càng chểnh mảng. Hơn nữa, ba anh em họ, nhất là ba chị em dâu
thường ganh tỵ nhau từng ñồng tiền bát gạo. Trước kia cả ba hàng năm góp tiền
lại cho một người ñể nuôi bố mẹ. Dần dần sự ñóng góp không ñược ñầy ñủ như
