387
ăn". Nghe nói, sư tử ở ngoài sợ quá bỏ chạy. Gặp cáo, sư tử kể cho cáo biết
chuyện. Cáo ngăn lại nói. - "Chúng nó lừa ñấy, ta hãy trở lại xem sao". Khi hai
con sắp sửa ñến nơi, vợ A-lát nói vọng ra: - "Đồ cáo khốn kiếp, bảo mày ñưa
một sư tử béo, mày dẫn thứ ấy ñến làm gì?" Nghe thế, sư tử va vào ñầu cáo một
cái chết, rồi cắm cổ chạy mất.
1
Truyện ở Xây-lan (Sri Lanka):
Mẹ con nhà hoẵng một hôm dọn ñến một hang báo khi báo vắng nhà. Trở về,
báo bỗng nghe tiếng mẹ hoẵng quát với ñàn con: - "Sao chúng mày không biết gì
cả. Đã ăn thịt báo no nên chê chán mà còn chưa vừa lòng ư?" Báo kinh hoang,
quay ñàng sau chạy, ñến hỏi chồn. Chồn hứa sẽ ñến cắn cổ cả hai mẹ con hoẵng,
lại buộc dây nối người báo với cổ mình ñể cùng ñi. Nhưng cuối cùng báo sợ,
chạy nhanh ñến nỗi chồn chết tươi.
Truyện trong Năm sách dạy trẻ (Panchatantra):
Một dê ñực già một hôm gặp sư tử, quát: - "Tao ñây là chúa dê tôn thờ thần
Xi-va; ta ñã cầu thần cho giết 101 hổ ñể cúng dâng người, cùng với 15 voi và 10
sư tử". Sư tử hoảng sợ chạy dài, sau ñó trở lại cùng với chồn. Nhưng khi nghe
tiếng dê ñực quát lên như trước, thì cả hai chỉ còn co chân chạy thục mạng.
Ở châu Âu phổ biến là truyện Dê ñực, chồn và gấu do anh em Grim (Grimm)
sưu tập, giống hai truyện vừa kể:
Dê ñực nhân khi chồn ñi vắng, choán lấy hang làm chỗ ở. Chồn về, thấy trong
hang của mình long lanh hai con mắt to thì hoảng lên, bỏ chạy. Dọc ñường, gấu
ngăn lại, hỏi lý do. Chồn ñáp: - "Có một con vật ghê gớm ở trong hang của tôi
có hai con mắt thật là kinh khủng". Gấu nói: - "Ồ, tôi sẽ tống khứ hắn ra khỏi
hang cho mà xem!". Nhưng khi gấu ñến thì thấy hai con mắt sáng, ñến lượt mình
cũng vắt chân lên cổ mà chạy.
2
Người Nga có truyện Hổ, ngựa và chó sói cũng có những nét tương tự. Thay
vào voi là ngựa. Lần ñầu tiên thi nhảy, ngựa thua. Nhưng ngựa ñòi thi lần nữa, ai
lấy chân ñập vỡ ñá thì thắng. Lần này hổ thua cuộc. Thấy móng ngựa ñánh vào
ñá làm tóe những tia lửa, hổ hoảng sợ bỏ chạy một mạch.
Dọc ñường hổ gặp chó sói. Sói giữ hổ lại hỏi duyên cớ. Nghe hổ kể chuyện
một cách sợ sệt, sói không tin, ngờ ñó là thứ ngựa tầm thường mà mình thường
chén thịt. Hổ và sói trở lại. Ở ñằng xa, hổ hai tay nhấc sói giơ lên cao ñể sói nhìn
xem có thật là ngựa chăng. Không ngờ móng của hổ ñã ñâm sâu vào thịt sói làm
1
Theo Nắng Mai Hồng, Truyện Cổ tích Mông-cổ.
2
Đều dẫn theo Các-dông (Cardon). Truyện chú hoẵng Pơ-lăng ñốc, vua xứ rừng.
