385
"Có nín không, kẻo ông Ba bi bị bùm ñến cắn chết". Nghe nói, hổ ñâm ra lo sợ
ông Ba bi bị bùm cắn nên ngập ngừng toan rút. Trộm ta ngủ quên chợt tỉnh dậy
thấy hổ tưởng là ngựa, vội nhảy phóc lên lưng hổ. Hổ bị một cú nhảy bất thình
lình tưởng là ông Ba bi bị bùm vồ, bèn cong ñuôi chạy một mạch. Còn tên trộm
khi biết là hổ, sợ quá, vừa gặp cành bứa dọc ñường liền bíu lấy ñu lên.
Từ ñây truyện lại giống với các truyện trên. Thấy hổ chạy không ngoái cổ lại,
khỉ chặn lại hỏi. Nghe hổ kể, khỉ tình nguyện ñi dò xem ông Ba bi bị bùm là thế
nào. Khi biết chỉ là một người như người thường, khỉ vội về mách hổ. Thấy hổ
không tin, khỉ bảo hổ buộc mình vào ñuôi ñể ñưa hổ trở lại xem. Trộm thấy hổ
trở lại sợ quá, ngã từ cây bứa xuống ñầu hổ. Hổ tướng ông Ba bi bị bùm vồ, bèn
lại co giò chạy một mạch làm cho khỉ chết nhăn răng.
Đoạn sau còn nói thêm nhiều diễn biến buồn cười, do những cái nhầm của vợ
người có ngựa và vợ người ăn trộm.
1
Người Miến-ñiện (Myanmar) có truyện Vì sao hổ và khỉ trở nên thù ñịch:
Hổ và voi thách nhau không phải nhảy mà là gầm thét, ai hơn sẽ ñược chén
thịt của kẻ thua. Tiếng thét của hổ làm cho các con vật chết khiếp, còn tiếng
rống của voi thì không. Bảy ngày sau voi ñi nộp mình. Thỏ gặp thấy voi buồn,
hứa cứu voi. Thỏ bảo các giống vật khác làm bộ hốt hoảng nói thỏ ñánh bạn với
voi và sắp ăn thịt hổ. Hổ không tin, bảo ai ñi chén thịt voi với mình thì ñi, nhưng
không ai ñi cả, trừ khỉ. Hai con thắt ñuôi lại với nhau. Hổ ñến thấy thỏ ngồi trên
ñầu voi, ăn chuối bảo là ăn óc voi. Hổ sợ thì khỉ trấn an bảo ñó là chuối. Thỏ
nói: - "Mày nói ñưa ñến cho tao một con hổ béo sao lại nộp hổ gầy". Hổ sợ quá
bỏ chạy, hai con co kéo nhau ñến khi vấp gốc cây ñứt ñuôi mới rời nhau ñược.
Từ ñấy khỉ và hổ thù nhau.
2
Người Tày có truyện Hổ, voi sợ cóc. Ở ñây các vai trò có thay ñổi: cóc thay
vào thỏ, còn voi không phải là nạn nhân của hổ:
Cóc ăn gỗ mục, ăn ñom ñóm rồi ñến mộc nhĩ. Đang ăn, bỗng có hổ ñi qua hỏi
cóc ăn gì? Đáp: - "Sang chụ su chạng" (toi vai tai voi). Vì mộc nhĩ giống tai voi,
nên hổ sợ quá, toan chạy. Chưa hết sợ thì lại thấy cóc nhả ra từng con ñom ñóm,
mới hỏi: - "Ăn gì ñấy?" - "Thưa tha tha thưa" (mổ hắt mắt hổ). Lần này thì hổ sợ
thật, liền cắm ñầu chạy. Gặp voi, voi hỏi hổ vì sao mà chạy. Hổ cũng kể chuyện
vừa rồi. Voi bảo: - "Đừng sợ, ñể ta trở lại xem". Rồi cũng buộc hổ vào chân. Hai
con sắp tới. Cóc ñã nói to: - "Mày nợ tao ba hổ, hẹn sáng nay trả ñủ sao chỉ có
một". Hổ chạy kéo cả voi cùng chạy. Cuối cùng hổ chết hộc máu. Thấy thế voi
mắng: - "Chạy mệt bỏ cha lại còn ăn trầu". Lại chạy nữa, một lát ngoảnh lại,
thấy hổ nhe răng, voi lại mắng: - "Suýt chết mất mạng mà còn cười ư?"
1
Theo Truyện cổ dân gian Việt-nam, tập I.
2
Theo Truyện dân gian Miến-ñiện. Sách ñã dẫn
