KHÓC LÊN ĐI, ÔI QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU - Trang 192

người dự đoán rằng một Johannesburg nữa sẽ mọc lên ở đó một châu thành
lớn, nhà cao ngất trời và đường phố đông nghẹt người. Những kẻ trước kia
rầu rĩ lo rằng các mỏ vàng ở Johannesburg một ngày kia sẽ cạn, bây giờ đây
mừng rỡ hớn hở. Họ bảo là được hưởng thêm một kỳ hạn sinh hoạt nữa.
Ở Johannesburg không khí thật phấn khởi. Ở thị trường Chứng khoán,
người ta như phát điên, la, hét, tung nón lên trời, vì những cổ phần người ta
mua chỉ để cầu may, tức những cổ phần về các mỏ chưa tìm ra, những cổ
phần đó bây giờ giá tăng lên vùn vụt, ngoài sự mơ ước của họ.
Trước kia, ở Orange Free State chỉ có những đồng cỏ bằng phẳng, gợn
sóng, chỉ có những bầy bò và cừu, với những kẻ bản xứ chăn bò, chăn cừu;
chỉ có cỏ và phượng vĩ và xa xa mới có một ruộng bắp. Không có gì ra vẻ
là một cái mỏ, trừ mấy cái máy khoan, mấy kỹ sư kiên nhẫn dò xét những
bí mật trong lòng đất; không ai lại coi họ làm gì, trừ một bộ hành bản xứ,
một trẻ chăn bò, một chủ trại gà nói tiếng Afrikaans cưỡi ngựa đi ngang,
ngó họ mà tỏ vẻ khinh miệt hoặc sợ sệt hoặc hy vọng tuỳ tính tình mỗi
người.
Này, ông coi này, giá cổ phần Tweede Vlei lên kinh khủng không này.
Trước kia có hai mươi si-linh rồi lên bốn mươi, rồi sáu mươi và bây giờ -
ông có thể tin được không? – lên tới tám mươi si-linh rồi!
Biết bao người đã khóc vì đã bán cổ phần lúc mười hai giờ trưa, chứ không
phải lúc hai giờ; hoặc vì họ đã mua lúc hai giờ chứ không phải lúc mười hai
giờ trưa. Và người bán sáng mai mới tiếc hơn nữa vì giá cổ phần sẽ lên tới
một trăm si-linh.
Thật lạ lùng! Nam Phi là một xứ lạ lùng. Khi nào chúng ta đi ngoại quốc sẽ
tha hồ vênh mặt và thiên hạ sẽ bảo: “ A! Các ông ở Nam Phi thì giầu quá xá
mà ”.
Odendaalsrust, cái tên có ma lực, thích quá. Ấy vậy mà ở thị trường Chứng
khoán đã có kẻ bảo rằng - những kẻ này nói tiếng Afrikaans chẳng lấy gì
làm hay lắm – có kẻ bảo rằng phải kiếm một tên giản dị hơn, chẳng hạn
Smuts hay Smutsville; một tên dễ đọc hơn, chẳng hạn Hofmeyr – nhưng đã
có một nơi khác mang tên Hofmeyr rồi - với lại, cái tên này nó cũng làm
sao ấy, nghe không thú.