khả kính và đạo đức, nơi học trò rất chuyên cần và ngoan ngoãn; và
những đứa học trò cá biệt luôn cải tà quy chính. Ngoài sách vở, những
tôn giáo luôn truyền giảng về thiện và ác, về một Đấng Cứu Thế,
về Đức Bồ Tát hay Nhà Tiên Tri sẽ cứu rỗi mọi tín đồ để đem lại
một thiên đường nào đó. Tôi thích nhất là đạo Hồi, nếu tử vì đạo,
sẽ được sống đời đời với bảy trinh nữ.
Lớn hơn nữa, ta được dạy dỗ về lòng yêu nước, về lịch sử hào
hùng của dân tộc, về những hy sinh của các anh hùng vĩ nhân trong
quá khứ. Ở một số quốc gia, thanh niên còn phải học về nghĩa vụ
quốc tế, thế giới đại đồng và lý tưởng vô sản. Bao nhiêu là trách
nhiệm đã được đặt trên vai thế hệ trẻ, thúc đẩy họ phải sử dùng bầu
nhiệt huyết và cả xương máu, đứng lên đáp lời sông núi hòng đem lại
cho mọi người dân một cuộc sống ấm no như mơ ước. Ở Mỹ, giấc
mơ trung lưu là căn nhà với ngôi vườn xanh và hàng rào trắng, một
hồ bơi, hai chiếc xe ô tô và vài chục thẻ tín dụng.
Lại có một quốc gia các lãnh tụ được đánh bóng thật sáng như
những chiếc lư đồng trên bàn thờ. Các bài thơ, bài hát hàng ngày
hàng giờ nhắc nhở công dân họ những thành quả siêu nhân và siêu
thực để có được ngày nay. Đó là đỉnh cao của hạnh phúc loài người
khi được cúi đầu kính cẩn tỏ lòng thương tiếc và ngưỡng mộ. Ở Mỹ
dù không cuồng nhiệt về chính trị bằng các quốc gia khác, nhưng
một đứa bé sinh ra và lớn lên thường mơ được đi viếng đài tưởng
niệm Washington hay Lincoln hơn là thăm thác Niagra hay Las
Vegas.
Dĩ nhiên, có đến 90% nhân loại thất vọng không ít thì nhiều
với các huyền thoại này. Số còn lại là các “con cháu” (5%) và những
người điên mất trí nhớ (5%). Nhưng đại đa số của 90% này thường
chấp nhận trong im lặng vì “ai cũng thế”, vì “hoàn cảnh nước ta”, vì
“định mệnh đã an bài”, vì “để sống qua ngày”, vì “bố mẹ hay vợ
chồng bảo thế”, vì “sợ bị sờ gáy”, hay vì “biết làm gì bây giờ”?
