K H Ô N G Đ Ế N M Ộ T
24
cũng theo sau vào tháng 5-1997 với mức định giá
$438 triệu đôla. Cho đến mùa xuân năm 98, cổ phiếu
mỗi công ty ít nhất tăng gấp 4 lần. Những kẻ hoài nghi
luôn đặt câu hỏi vì sao lợi nhuận và doanh thu của các
công ty dot-com luôn cao hơn những công ty không
liên quan đến Internet. Quá dễ dàng để kết luận rằng
thị trường đã trở nên điên cuồng.
Kết luận này dễ hiểu nhưng chưa đúng chỗ. Vào
tháng 12-1996 - hơn 3 năm trước khi bong bóng thật
sự vỡ - Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang khi đó, ông
Alan Greenspan, cảnh báo rằng “sự hứng khởi một
cách vô lý” có thể làm “giá trị tài sản leo thang quá
mức”. Những nhà đầu tư công nghệ đã rất hứng khởi
và tràn đầy năng lượng, nhưng ít ai thấy được sự vô lý
của họ. Người ta không dễ quên những điều không
suôn sẻ đang diễn ra ở những nơi khác trên thế giới
vào lúc đó.
Cơn khủng hoảng tài chính Đông Á ập đến vào
tháng 7-1997. Chủ nghĩa tư bản thân hữu và nợ nước
ngoài khủng khiến cho các nền kinh tế như Thái Lan,
Indonesia, và Hàn Quốc sụp đổ. Khủng hoảng đồng
Rúp theo sau đó vào tháng 8 -1998 khi Nga, vốn nhiều
năm liền thâm hụt tài khóa, đã phá giá đồng tiền và
tuyên bố vỡ nợ. Những nhà đầu tư Mỹ trở nên lo lắng
về một quốc gia với 10.000 đầu vũ khí hạt nhân và
