K H Ô N G Đ Ế N M Ộ T
26
CƠN CUỒNG: 9-1998 - 3-2000
Cơn cuồng dot-com diễn ra mãnh liệt nhưng ngắn
ngủi - 18 tháng từ tháng 9-1998 đến tháng 3-2000.
Đó là cuộc đổ xô tìm vàng của Thung lũng Silicon:
tiền hiện diện khắp mọi nơi, và không thiếu những kẻ
đầy hứng khởi, thường cũng hời hợt nông cạn, chạy
theo nó. Mỗi tuần, hàng tá công ty khởi nghiệp mới
cạnh tranh để xem ai có màn tiệc ra mắt xa hoa nhất.
(Tiệc của các công ty đóng tàu thì hiếm hơn nhiều.)
Những triệu phú trên giấy chẳng ngại ăn tối với hóa
đơn tính tiền hàng ngàn đôla và trả bằng cổ phiếu của
công ty mới mở của mình - đôi khi điều này cũng hữu
dụng. Rất nhiều người từ bỏ công việc lương cao để
lập công ty hoặc tham gia vào các công ty khởi nghiệp.
Một sinh viên cao học ở lứa tuổi bốn mươi mà tôi biết
đã điều hành đến sáu công ty vào năm 1999. (Thông
thường, sinh viên cao học mà 40 tuổi thì bị xem là quái
gở rồi. Thông thường, lập 6 công ty cùng một lúc là
một điều điên rồ. Nhưng vào cuối thập niên 90, người
ta tin rằng đó là sự kết hợp mang lại thành công.) Mọi
người lẽ ra nên biết cơn cuồng ấy không bao giờ bền
vững; những công ty “thành công” nhất có vẻ như
đang áp dụng những mô hình phản kinh doanh khi
liên tục
mất tiền trong giai đoạn tăng trưởng. Nhưng
cũng khó trách người ta phải nhún nhảy khi nhạc trỗi
lên; sự phi lý trở nên hợp lý khi mà chỉ cần có cái đuôi
