K H Ô N G Đ Ế N M Ộ T
46
khi mà những bài đánh giá chất lượng và xếp hạng như
hệ thống đánh giá ngôi sao của Michelin tạo ra một văn
hóa cạnh tranh khốc liệt có thể khiến cho các đầu bếp
trở nên điên loạn. (Bernard Loiseau, một đầu bếp Pháp
từng thắng ba ngôi sao Michelin, đã phát biểu, “Nếu tôi
mất một sao, tôi sẽ tự sát.” Michelin vẫn giữ số sao của
ông ấy, nhưng Loiseau đã tự sát năm 2003 khi một cẩm
nang đối thủ đến từ Pháp đã hạ bậc nhà hàng của ông.)
Hệ sinh thái cạnh tranh đã đẩy con người ta đến sự tàn
nhẫn hoặc tìm đến cái chết.
Một mô hình độc quyền như Google thì lại khác.
Bởi vì nó không phải lo lắng về việc cạnh tranh với
bất cứ ai, công ty này có thể quan tâm nhiều hơn đến
nhân viên, sản phẩm, và tác động của nó đến thế giới
rộng lớn. Khẩu hiệu của Google - “Đừng làm điều ác”
- một phần đây cũng là một chiêu làm thương hiệu,
nhưng đó cũng là đặc tính của một doanh nghiệp đủ
thành công để có thể quan tâm đến vấn đề đạo đức
một cách nghiêm túc mà không làm phá hoại sự tồn
tại của nó. Trong kinh doanh,
tiền là một thứ quan
trọng hoặc tiền là tất cả. Những người độc quyền có
thể nghĩ về những thứ khác hơn là chỉ kiếm tiền;
những người không độc quyền thì không thể. Trong
một mô hình cạnh tranh hoàn hảo, công ty vì quá
tập trung vào lợi nhuận hàng ngày nên không thể
lên kế hoạch cho một tương lai lâu dài. Chỉ có một
