cấp hạ lệnh rút quân.
Thấy Gia Cát Lượng đột nhiên rút quân về, Tư Mã Ý phán đoán quân Thục
đã cạn lương, lòng quân ắt không ổn định, nếu như nhân cơ hội truy kích,
có thể rửa được mối nhục Ngụy Bình bị đánh bại. Bởi thế ông hạ lệnh cho
Trương Cáp dẫn đội tiền quân, sắp xếp thành một đội kỵ binh hoả tốc đuổi
đánh.
Tam quốc diễn nghĩa có chép, nghe nói Gia Cát Lượng rút quân, Trương
Cáp muốn chủ động đuổi đánh, Tư Mã Ý ra sức ngăn cản, song Trương Cáp
kiên trì ý kiến của mình, dẫn đến bị mai phục phải bỏ mình. Ghi chép của
lịch sử lại tương phản, Tư Mã Ý hạ lệnh đuổi đánh quân Thục đang rút lui,
Trương Cáp lấy binh pháp Tôn Tử đã nói “quân chạy chớ đuổi” để phản
đối, song Tư Mã Ý không chịu nghe, Trương Cáp đành phải gắng làm theo.
Cứ theo cá tính của Gia Cát Lượng, thì ở lúc nguy cấp trước mắt ông ta vẫn
làm theo thứ tự. Sau chiến dịch Nhai Đình, ngoài việc quân Ngụy Diên ở xa
có tổn thất lớn, quân sĩ còn lại nói chung đều rút lui an toàn, từ đấy có thể
thấy Gia Cát Lượng khá hiểu rõ bại mà không loạn. Tư Mã Ý lần đầu giao
đấu, đánh giá thấp năng lực của Gia Cát Lượng ở mặt này, muôn nhân cơ
hội mà thu được một chút chiến lợi, lại tạo thành bi kịch của quân Tào
Ngụy chưa từng có. Do Vương Bình ở Kỳ Sơn vẫn có ưu thế tuyệt đối, Gia
Cát Lượng nói chung không phải lo lắng đường về bị cắt đứt, bởi thế ông ta
xuống chỉ thị cho quân Cao Tường bao vây ở Nhai Đình rút quân trước.
Quách Hoài và Phí Diệu tuy tạm được giải vây, song việc liên hệ với quân
lính chủ lực bị gián đoạn lâu ngày, Quách Hoài cẩn thận không dám một
mình hành động, để quân Thục ỏ Lỗ Thành bị áp lực không lớn mau chóng
rút lui có trật tự. Song Gia Cát Lượng lo lắng Tư Mã Ý hoặc Quách Hoài,
sau khi xác định quân Thục rút lui, sẽ nhân cơ hội đuổi đánh, bèn tự mình
đi chặn hậu, sắp đặt ở trên núi Mộc Môn số lớn cung nỏ, phối hợp với
những cỗ nỏ liên châu mới cải tiến, muốn thử uy lực sát thương. Cứ theo ý
định của Gia Cát Lượng trước đó, chỉ là tạo uy phong tàn sát quân Ngụy
đuổi theo, đánh vào tinh thần binh sĩ, để họ không dám đuổi nữa mà thôi,
lại chẳng ngờ câu được một con cá lớn.