KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 621

Gia Cát Lượng rất cảm mến tài năng của Khương Duy, ông ta trong lá thư
viết cho Trưởng sử Trương Duệ và Tham quân Tưởng Uyển có nói:
“Khương Bá Ước năng nổ với công việc, suy nghĩ tinh tế... Người ấy thực
là kẻ sĩ tài giỏi của Lương Châu”. Lại khen: “Khương Bá Ước mẫn tiệp với
việc quân, lại có can đảm, lại giầu lý luận và kinh nghiệm quân sự. Người
ấy đem lòng giúp nhà Hán, mà tài năng thực hơn người”. Không lâu triều
đình thăng Khương Duy làm Chinh tây tướng quân.
Trong thời kỳ Gia Cát Lượng bắc phạt, Khương Duy có địa vị ở bộ tham
mưu gần với Dương Nghi, bởi ông văn vũ song toàn, có nhiệm vụ quan
trọng đảm đương chiến thuật. Trong việc rút quân sau khi Gia Cát Lượng
mất, Khương Duy có nhiệm vụ chặn hậu ngăn cản Tư Mã Ý đuổi theo.
Sau khi về Thành Đô, Khương Duy được bổ nhiệm làm Phụ Hán tướng
quân, Bình tương hầu, thực tế thống lĩnh toàn quân.
Năm Diên Hy thứ nhất, Đại tướng quân Tưởng Uyển đến đóng doanh trại ở
Hán Trung, Khương Duy ở bên cạnh thực tế chỉ huy tác chiến quân sự,
không lâu; Tưởng Uyển được thăng làm Đại tư mã, Khương Duy cũng
được phong làm Tư mã, tham dự vào quyết sách quân chính, lại mấy lần ra
chiến tuyến Kỳ Sơn, dẫn quân bắc phạt, năm Diên Hy thứ 6, Tưởng Uyển
bổ nhiệm Khương Duy làm Trấn tây đại tướng quân, Thứ sử Lương Châu,
nghiễm nhiên trở thành đầu lĩnh quân đoàn bắc phạt. Thời gian này, Tưởng
Uyển và Khương Duy phối hợp rất tốt, cũng là thời gian Khương Duy thi
thố tài năng của mình.
Sau khi Tưởng Uyển mất, Khương Duy được thăng làm Vệ tướng quân, với
Đại tướng quân Phí Vỹ cùng làm Lục thượng thư. Khương Duy liên tục
đánh bại người Di ở bình nguyên Vấn Sơn, đạo quân của Quách Hoài thuộc
Tào Ngụy, nên thanh thế rất lớn. Song Phí Vỹ lại thấy nhiều năm chinh
chiến, quốc lực của Thục Hán tổn thất lớn, phản đối động binh với quy mô
lớn. Khương Duy tuy mấy lần lập kế hoạch mang đại quân bắc phạt ra
Lương Châu, song Phí Vỹ chỉ phê chuẩn số quân dưới một vạn người mà
thôi, khiến Khương Duy chẳng thể phát huy được thực lực mạnh mẽ.
Năm Diên Hy thứ 16, Phí Vỹ bị thích khách giết chết, phái Diều Hâu lập
tức nắm được thực quyền. Liên tục ba năm Khương Duy ba lần động binh