KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 64

Đế, lập Hiến Đế làm tượng gỗ, dẫn vương triều Đại Hán đã có hơn 400 năm
đến chỗ hữu danh vô thực.
Trong thời kỳ Hán Vũ đế trị vì bởi muốn đế quốc Đại Hán cai trị được hữu
hiệu đã chia toàn quốc thành 13 châu, đặt ra chức thứ sử, thay hoàng đế
giám sát các quận huyện, bởi không có binh quyền nữa, các châu này không
tách được ra khỏi cơ cấu chung. Song theo diễn biến thời gian lực lượng
của các thứ sử ngày mỗi lớn, chẳng những nắm chính quyền còn nắm binh
quyền địa phương. Đặc biệt là sau khởi nghĩa Hoàng Cân, ở các nơi dân
không ngừng sinh biến, để tăng thêm phương tiện chiêu dụ và trừng phạt,
năm thứ 5 Trung Bình, chính quyền Đông Hán lần đầu phong các thứ sử ở
châu trọng yếu chức Mục, chính thức giao cho quân quyền và quyền hành
chính. Không lâu những thứ sử chưa được phong chức Mục cũng tự mình
bắt chước nắm lấy quân quyền và hành chính, khiến châu trở thành một cơ
cấu địa phương có quyền hành rất lớn, hơn nữa trong tình thế trung ương
dần dần không đủ sức khống chế, Châu mục và Thứ sử trở thành “hoàng đế
địa phương độc chiếm một vùng”.
Đổng Trác vốn là Thứ sử Ung Châu, là người đứng đầu trong số những
Châu Mục rất hùng mạnh, ông ta cầm đầu quân Tây Lương (gồm quân Ung
Châu, Lương Châu) bởi nhu cầu phòng ngự dị tộc tây bắc, cho nên rất có
thế lực, thành ra một đại quân lớn. Song các đại quân khác lắm bè phái,
không mạnh bằng quân Tây Lương đã được rèn giũa, bởi vậy Đổng Trác rất
lộng hành, có ý tiếm quyền. Tuy có người nói với Hoàng Phủ Tung về dã
tâm của Đổng Trác, song với Hoàng Phủ Tung rất có thanh thế, có thể nhắc
nhở các quân khu, việc này cũng thật nan giải. Sau sự biến ở cấm cung,
Đổng Trác ỷ thế binh hùng tướng mạnh, nhân lúc loạn mà nắm lấy quyền
chánh, hơn nữa lại phế bỏ Thiếu Đế, lập ra Hiến Đế, tự nhiên dẫn đến sự
tức tối của các Châu Mục có uy quyền ở các địa phương, được sự thúc đẩy
của Viên Thiệu, Viên Thuật và Tào Tháo, các thứ sử châu và thái thú quận
huyện, tại Hàm Cốc quân cùng liên minh chống Đổng Trác, tuy họ nêu lá
cờ Cần Vương, thực ra chẳng ưa gì chính quyền Trung ương ở Lạc Dương.
Quân đoàn này bao gồm Thái thú Bột Hải là Viện Thiệu, tướng quân Viên
Thuật là em khác mẹ với Viên Thiệu, Thái thú Hà Bắc là Vương Khuông,