coi là chẳng ra gì, lại còn đùa bỡn nữa. Có thể nói hết thảy những biến hoá
trong trời đất ông đều sớm nắm chắc, song Gia Cát Lượng trong Tam Quốc
Diễn Nghĩa, dẫu rằng được La Quán Trung tô vẽ và thần thoại hoá ra sao,
liên tục sáu lần ra Kỳ Sơn, luôn đánh không thắng, cuối cùng phải nhận một
kết cục bi thảm, gió thu thổi mãi gò Ngũ Trượng.
Kỳ Sơn giữa trận từ trần
Khách anh hùng để tần ngần lệ rơi.
Vậy suy cho cùng, một đời Gia Cát Lượng là được hay là thua? Vì sao với
trí tuệ và nỗ lực siêu phàm của ông vẫn không đem lại kết quả mong muốn?
Vì sao với một chính khách không thành công như vậy, sau hai nghìn năm,
trăm họ ở Tứ Xuyên vẫn còn nhắc đến những kỳ tích trị quốc ở đất Thục
của ông. Và những văn nhân mặc khách nổi tiếng nghìn năm như Đỗ Phủ,
Lý Bạch, Lý Thương Ẩn đều sùng bái ông, đến cả viên tướng thiên tài là
Nhạc Phi đã lừng danh tận trung báo quốc, đều đã đọc kỹ bản viết Xuất Sư
Biểu nổi tiếng của Gia Cát Lượng và cùng bày tỏ sự tôn sùng vô hạn đối
với ông. Đằng sau lớp sương khói của cuốn tiểu thuyết, con người thực của
Gia Cát Lượng rốt cục là như thế nào? Lý tưởng của ông, trí tuệ của ông,
mưu lược của ông, phong cách của ông, cuối cùng đâu là cái ta có thể nắm
bắt được; đấy cũng là vấn đề rất hứng thú mà cuốn sách này sẽ đề cập đến.
1. Sức thu hút của Gia Cát Lượng là ở đâu?
Gia Cát Lượng có tên chữ là Khổng Minh, ông sinh ra vào năm thứ 4 Đời
Ninh đế nhà Hán (năm 181 sau Công Nguyên), ở huyện Dương Đô, quận
Lang Nha (nay là huyện Nghi Thủy, tỉnh Sơn Đông). Huyện Dương Đô vẫn
gọi là Gia Huyện, huyện này có rất nhiều người họ Cát, thế lực rất lớn, họ
Cát này rất nổi trội nên thường được gọi là họ “Gia Cát”. Gia Cát Lượng
xuất thân ở Phủ Quan. Tổ phụ của Gia Cát Lượng là Gia Cát Phong từng
giữ chức tư lệ hiệu úy (quan Tư lệnh cảnh bị kinh thành) nổi tiếng thanh
liêm, bởi vậy cũng hay va chạm với không ít những kẻ quyền quý. Đến thời
