KHU TRẠI TRONG THẢO NGUYÊN
trong bộ bốn tập - “SÓNG HẮC HẢI”
Năm 1910, trên báo “Người đưa tin Ôđexxa” - xuất hiện bài thơ đầu
tiên của cậu bé Valia
mười bốn tuổi - bài thơ “Mùa thu”. Ở đây dường như
có điều gì báo trước về một nhà văn tương lai có tâm hồn thơ mộng, sớm
gắn bó lòng mình với thiên nhiên. Bài thơ đầu tay là những suy tưởng trữ
tình, những nét phác họa về mùa thu, về thiên nhiên Nga tươi đẹp.
Mùa hè năm 1913, lần đầu tiên nếm hương vị thành quả văn chương,
khi nhận được giấy mời của một tờ báo nhỏ ở Ôđexxa mời các nhà thơ trẻ
tham gia câu lạc bộ văn nghệ địa phương, nhà văn tương lai ấy đã đắn đo
suy nghĩ: “Liệu một học sinh trung học 16 tuổi đầu đã có thể coi mình là
“trẻ”? Với dăm ba bài thơ đăng trên báo hàng ngày liệu đã có thể coi mình
là “nhà thơ”?. Nhưng anh vẫn lên đường đến câu lạc bộ. Ở đây việc kết nạp
hội viên phải thông qua đầu phiếu. Nhưng trong số những người đã từng
đọc thơ mình ở đây chỉ có hai người được hưởng cái vinh dự lớn là được
mời thẳng lên đoàn chủ tịch mà không phải bầu bán gì cả. Đó là V. Kataep
và E. Bagrixki
Khi trở thành nhà văn nổi tiếng, V. Kataep đã nhắc lại sự việc trên
trong truyện ngắn “Gặp gỡ”. Cái thuở ban đầu ấy có cái gì đã kết tinh,
không thể hòa tan mà sau này bạn đọc vẫn còn gặp lại trên nhiều trang sách
của nhà văn, đó là nụ cười châm biếm, có khi nhân hậu, có khi cay độc như
một nét riêng của miền duyên hải Ôđexxa, bắt nguồn từ quá khứ xa xưa: từ
người dân chài trên bãi biển, từ anh công nhân lam lũ, từ người lính thủy
can trường hay ở những em bé đồng biển với nước da đen sạm vì sóng gió
Hắc hải và mặt trời phương nam.
