không bao giờ có mặt, thì chưa chắc đã có thể nảy sinh vấn đề phân biệt
chủng tộc, dù là ở người Nhật, người Triều Tiên, ngươi Nga, người Ý hay
người Polynesia. Thế thì tại sao anh chàng trẻ tuổi này, một người hào hiệp
như thế, lại có sự phân biệt như thế giữa anh, kẻ không còn mặt và những
người Triều Tiên có mặt loại khác? Liệu có thể giả định được không rằng
trong quá trình tiến hóa, con người tách khỏi con khỉ thì không phải là nhờ
tay và công cụ như người ta thường khẳng định, mà bởi vì con người đã làm
cho mình khác biệt hẳn về bộ mặt?
Tuy nhiên, không bực tức, anh yêu cầu họ để cho cả anh ký tên. Xem ra
mọi người đều thở dài nhẹ nhõm. Nhưng vẫn cứ còn lại chút cặn khó chịu.
Cái gì đã buộc anh làm một việc mà anh chẳng thiết gì? Một bức tường vô
hình, mang tên là “mặt” đã cản đường anh. Liệu có thể gọi đấy là thế giới
đã tỉnh cơn say được không?...
Bỗng nhiên anh cảm thấy mệt mỏi không thể gượng được, và viện một
cớ xuôi tai, anh về nhà sớm hơn mọi khi. Anh chưa thể khẳng định rằng
cảm giác như thể anh có mặt thực đã trở lại với anh, và chưa chắc đã có thể
hy vọng có những thay đổi lớn. Dù sao đi nữa, mặt anh quấn băng, và nếu
anh cất tiếng nói thì chẳng việc gì phải lo người ta sẽ nhận thấy sự xúc động
của anh, vả chăng cũng chẳng phải chỉ riêng mình anh xúc động. Có lẽ đáng
lo ngại nhiều hơn là lo làm sao để khi thấy sự xúc động của em thì giả táng
như không thấy. Anh không ngớt nhắc nhở mình rằng thậm chí nếu anh
nhận thấy em quá ngượng ngập thì cũng không được để cho điều đó làm
mình bị kích động, khiến mình mất tự chủ.
Nhưng gặp anh sau một tuần xa cách, em không hề cho thấy bóng dáng
của sự hổ thẹn - trong toàn bộ cách cư xử, trong mỗi đường nét trên mặt,
cũng vẫn như một tuần trước, có ẩn chứa vẻ giễu cợt, thoạt đầu thậm chí
anh sững sờ vì sự thờ ơ đó. Dường như em được chở tới bằng máy bay ướp
lạnh, đúng y như em ở tình trạng trước khi anh ra đi. Có lẽ đối với em sự
hiện hữu của anh ít có ý nghĩa đến mức em không cho là cần phải phí sức
