Mọi người đều tin chắc rằng câu chuyện cổ tích về chú vịt con xấu xí
nhất định phải kết thúc bằng bài ca thiên nga. Chính ở đây nảy sinh chủ
nghĩa cơ hội. Thật là tốt khi tự mình thử nghiệm những gì mà con thiên nga
từng nếm trải. Dù những người khác có hát cho anh nghe bài ca hay thế nào
đi nữa thì đó vẫn là cái chết, là sự thất bại hoàn toàn. Anh ghê tởm cái đó.
Nếu rồi đây anh chết, sẽ chẳng có ai nghĩ về anh như nghĩ về con thiên nga,
như vậy là anh có thể trông mong ở thắng lợi. Khi anh xem bộ phim đó, nó
chỉ khiến anh bực tức, nhưng bây giờ thì lại khác. Anh không thể không
ghen với cô gái.
Ít ra cô ta cũng hành động. Với lòng dũng cảm lớn lao biết bao, cô ta đã
phá cái hàng rào cấm cản tưởng như không thể nào vượt được. Còn về việc
cô chết thì đó là do tự ý cô, và như thế tốt hơn nhiều so với tình trạng không
hành động. Đấy là lý do vì sao cô gái ấy khiến cho người hoàn toàn ngoài
cuộc cảm thấy nỗi ân hận chua xót, cảm thấy mình gần như là tòng phạm.
Thôi được, anh cũng sẽ cho cái mặt nạ thêm một cơ hội nữa, may thay
nó vẫn còn. Anh coi khinh hết thảy cho nên cần có một hành động, nó sẽ
phá tan tình trạng hiện nay và cứu những mưu toan của anh khỏi biến thành
mây khói. Bộ y phục mà anh thay ra và khẩu súng lục hơi vẫn còn ở chỗ cũ.
Chỉ cần anh tháo băng và đeo mặt nạ vào là lập tức trong phổ tâm lý của
anh xảy ra những thay đổi. Chẳng hạn, cảm giác vẻ mặt thật, về việc anh đã
bốn mươi tuổi biến thành cảm giác anh mới có bốn mươi. Nhìn vào gương,
anh cảm thấy vui sướng như gặp người bạn cũ. Với tiếng vo vo như tiếng
ruồi bay, cái mặt nạ lại bắt đầu tích nạp sự say sưa và thói tự tin vốn là đặc
điểm của nó, đó là những cái mà anh đã quên hẳn rồi. Chẳng cần rút ra
những kết luận vội vã. Cái mặt nạ không đúng, nhưng cũng không sai.
Không thể tìm ra câu trả lời thích hợp cho mọi trường hợp.
Như bị xiềng xích, anh ra đường phố đêm. Khuya lắm rồi, chẳng còn ai
qua lại nữa. Bầu trời bù xù như con chó ốm, lơ lủng ngay sát các mái nhà.
Gió ẩm gây ngứa ngáy trong cổ họng, báo trước cơn mưa. Ở trạm điện thoại
