Chính quyền cách mạng đã gọi những bụi đời, gái điếm, người
nghiện đến. “Các anh, các chị ơi! Xã hội chúng ta quý trọng con
người và con người xã hội mới phải biết quý trọng lao động, mọi
người trong xã hội mới đều làm việc và sống khỏe mạnh, thật thà,
tươi vui. Các anh, các chị có muốn được như thế không?”.
Viêng Chăn lúc ấy có cả nghìn người bệnh tật và nghiện hút. Cả
nghìn con người hư hỏng đó đều nói: “Chúng tôi muốn được sống
tốt đẹp như vậy”.
Thế là những con người bấy lâu nay bị xã hội ruồng bỏ được
đưa lên hồ Nậm Ngừm. Mấy hòn đảo trong hồ từ đấy có tên là đảo
Chàng và đảo Nàng mà không biết ai đã đặt ra. Chỉ biết đấy là
những cái tên thơ mộng và thương yêu. Và cuộc sống ở đây giản dị
có thế này: học tập đường lối của xã hội tiến lên, học văn hóa, học
nghề, để đến khi trở về, ai nấy có được nhận thức mới, không ai còn
mù chữ và mỗi người đều biết một nghề.
Thuyền chúng tôi lướt đi giữa làn nước mênh mang, nhưng thật
vui mắt. Chốc chốc, một đàn cá thấy động nước, úi lên, nhảy lao xao
lấp lánh cả một vùng. Những thanh niên người đảo Chàng đen
bóng, ngồi lái máy nổ đuôi tôm trên những chiếc thuyền độc mộc lao
vun vút trước mặt. Đây là thuyền các đội sản xuất đi trồng sắn, đi
trại chăn nuôi gà, vịt, đi trại cua và đi làm nương ở các đảo mới. Có
thuyền đi đốt than và đánh cá về.
Xa xa, một nếp nhà giữa nương sắn. Xưởng máy khâu của chị
em đảo Nàng sắp dọn sang đây. Chỉ vì nhà máy thủy điện Nậm
Ngừm mới lắp xong được thêm hai tuyếc bin. Hồ chứa sẽ dâng thêm
mười thước. Khu xưởng may bị mấp mé nước, phải đưa sang cho
được cao ráo hơn.
Mỗi lúc thuyền càng lướt sâu vào những cụm đảo xanh rờn. Tôi
vẫn chưa hết bỡ ngỡ nghĩ trước kia, chỗ này là những ngọn núi.
