KIẾM KHÁCH LIỆT TRUYỆN - Trang 260

thời cũng là mục tiêu của kiếm đạo, nếu không muốn nói rằng đó cũng là
con đường mà kiếm đạo phải đi qua.
Nửa sau thế kỷ XVIII, Anh quốc bắt đầu cuộc cách mạng công
nghiệp rồi tiến ra thế giới để mở rộng thị trường. Các nước Tây phương
khác cũng bắt đầu nghĩ đến việc tiến sang châu Á. Đến cuối thế kỷ XVIII,
Nga yêu cầu Nhật Bản mở cửa thông thương nhưng chính quyền Mạc phủ
không chấp nhận. Rồi tàu sắt của Anh, Mỹ đến Nhật đòi cung cấp nước
ngọt, lương thực. Lúc này người Nhật mới thấy được sự tụt hậu của mình
so với thế giới, họ nhìn những con tàu sắt kia bằng ánh mắt sợ hãi, kinh
ngạc. Vì thế trong nước nổi lên một số người theo chủ trương “Khai quốc
luận”, đòi Mạc phủ mở cửa tiếp thu văn minh Tây phương nhưng đã bị đàn
áp gay gắt. Dấn giữa thế kỷ XIX thì Anh, Mỹ lần lượt yêu cầu Nhật mở
cửa. Năm 1853, đô đốc Perry chỉ huy bốn chiến hạm đến Nhật, chính quyền
sợ hỏa lực ngoại bang mà ký điều ước giao hòa Nhật - Mỹ vào năm sau đó.
Năm Ansei thứ năm (1858), tổng lãnh sự Mỹ là Harris đến Shimoda đòi
thông thương. Mạc phủ đàm phán với Triều đình và các chư hầu nhưng bị
phản đối. Rồi Đại lão Ii Naosuke của Mạc phủ không đợi quyết định ở
trung ương mà tự ý mình ký điều ước thông thương giữa hai nước. Trong
điều ước này có những khoản bất bình đẳng, vì thế mà phe Tôn Hoàng (chủ
trương khôi phục quyền lực trung ương) và phe bài Tây (chủ trương đánh
đuổi phương Tây) chỉ trích gay gắt. Nhưng Đại lão Ii Naosuke đã đàn áp
phe đối lập rồi sau đó bị ám sát ngoài cổng thành Sakurada ở Edo. Đó là
bối cảnh của truyện ngắn “Hitokiri Izou”. Thời cuối nhà Mạc (Bakumatsu)
là một trong những thời kỳ động loạn nhất của đất nước này. Các đảng phái
chính trị luôn ám sát người của nhau, vì thế tình hình xã hội, chính trị rối
loạn hơn bao giờ hết. Các phiên phía nam như Tosa, Satsuma và Choushu
là những kẻ quá khích nhưng cũng là những người đi đầu trong việc đánh
đổ chính quyền cũ. Chế độ Mạc phủ kéo dài đến đời Tướng quân thứ mười
lăm, Tokugawa Yoshinobu thì kết thúc, nhường quyền lại cho Thiên hoàng
Meiji, mở ra một thời đại mới cho nước Nhật, thời đại của sự thống nhất và
những phát triển thần kỳ.
Với những thường thức cơ bản về lịch sử, xã hội Nhật Bản như trên,