47.
Trong tháng Ba, người ta nhộn nhịp gửi tranh dự triển lãm. Riêng
Clutton chẳng có gì sẵn sàng, anh chàng hết sức khinh miệt tranh vẽ hình
hai đầu người của Lawson gửi đi, hiển nhiên đó là công trình của một sinh
viên, chân dung thực của người mẫu, nhưng có sức thuyết phục nhất định,
Clutton mong muốn sự tuyệt mỹ, không bằng lòng với những cố gắng biểu
hiện bằng sự do dự. Anh nhún vai nói với Lawson rằng thật là ngạo mạn
đem đi triển lãm cái món lẽ ra không nên xuất xưởng. Thậm chí khi thấy
hình vật hai đầu anh cũng không giảm phần khinh bỉ. Flanagan cũng cố thử
vận may nhưng tranh của anh bị từ chối. Bà Otter gửi tấm “ Chân dung mẹ
tôi” không có khuyết điểm gì; và treo ở một nơi xứng đáng.
Hayward mà Philip không gặp từ khi rời Heidelberg đến Pari vài ngày
vào đúng dịp để dự buổi liên hoan do Lawson và Philip tổ chức tại xưởng
vẽ để ăn mừng việc Lawson có tranh tham gia triển lãm. Philip háo hức
muốn gặp Hayward nhưng rồi khi gặp nhau, anh thất vọng - bề ngoài
Hayward có thay đổi một ít, mái tóc đẹp đẽ vàng hoe của anh bị thưa đi và
giống như những người tóc vàng thường bị sa sút nhanh chóng, mặt anh lúc
này nom nhăn nheo xanh xao. Ðôi mắt xanh thì nhạt hơn và nét mặt như có
vẻ gì đấy đờ đẫn. Trái lại, về tinh thần thì anh dường như không thay đổi
một chút nào, và nếu trình độ văn hóa của anh đã từng gây ấn tượng sâu sắc
cho anh chàng Philip mười tám tuổi thì nay có phần làm cho anh chàng
Philip hai mươi mốt tuổi coi thường. Chính bản thân Philip đã thay đổi rất
nhiều, anh khinh miệt mọi quan điểm xưa kia của anh về cuộc đời, về văn
học nghệ thuật và không chịu được người nào vẫn còn khư khư ôm những
quan điểm ấy. Anh không muốn thấy rõ một sự thật là anh muốn khoe
khoang. Trước mặt Hayward, khi dẫn anh ta đi quanh các phòng trưng bày
tranh Olympia của Manet và nói bằng một giọng rất kịch:
