Kẻ mơ mộng không thực tế, tự rút lui, vì không chịu nổi đám đông chen
lấn, hắn không có sức đấu tranh, vì thế hắn cho đấu tranh là tầm thường,
hắn phù phiếm và bị bạn bè hắn không đánh giá theo đúng giá trị của hắn,
nên hắn tự an ủi mình bằng cách khinh miệt bạn bè. Ðối với Philip thì
Hayward đúng là kiểu người ấy, đẹp trai, uể oải, gây giờ người đã quá béo
và đầu hoi hói, và vẫn ôm ấp cái bề ngoài dễ coi đã tàn tạ của mình, vẫn
nâng niu ý định thực hiện những công việc tuyệt vời trong một tương lai
bấp bênh và đằng sau chuyện này là rượu uýt ki, là những mảnh tình dung
tục ngoài đường phố. Chính vì để phản ứng những gì Hayward đại diện,
Philip đã lên tiếng đòi cho cuộc sống thể hiện đúng như nó tồn tại; tính đê
tiện, thói hư tật xấu, tình trạng dị dạng không làm anh khó chịu, anh tuyên
bố muốn con người phải được phô bày rõ ràng; chẳng hạn gặp một sự việc
hèn bạ, tàn ác, ích kỷ hay tham lam, anh xoa tay bảo: đó là chuyện đời.
Ðiều anh học được ở Pari là không có cái xấu, cũng không có cái đẹp, mà
chỉ có chân lý; tìm kiếm theo đuổi cái đẹp là cảm tính của con người. Anh
há chẳng phải đã vẽ quảng cáo cho Socôla Menier giữa một phong cảnh, để
thoát khỏi sức mạnh không cưỡng lại được của cái đẹp đó sao?
Nhưng ở đây, anh dường như tiên đoán một điều gì mới lạ. Trước kia, đã
một đôi lần, anh mê mẩn tìm kiếm nó nhưng mãi đến bây giờ anh mới thấy
rõ sự thật; anh cảm thấy mình sắp đạt được một phát hiện. Anh mơ hồ cảm
thấy đây có điều gì đó còn tốt đẹp hơn là chủ nghĩa hiện thực mà anh vốn
tôn sùng; nhưng chắc chắn không phải là chủ nghĩa lý tưởng không sinh khí
ốm yếu tách khỏi cuộc sống; nó dư thừa sức mạnh, nó tráng kiện, nó thừa
nhận mọi mặt phong phú của cuộc sống, cái xấu và cái đẹp, sự bẩn thỉu và
hành động anh hùng; nó vẫn là chủ nghĩa hiện thực; nhưng là thứ chủ nghĩa
hiện thực đã vươn tới tầm cao hơn, trong đó sự việc thay đổi do ánh sáng
chói qua cái nhìn nghiêm nghị của những nhà quý tộc đã quá cố xứ
Castille; ánh sáng chói lọi hơn thứ ánh sáng đã từng soi rọi sự việc. Dường
như qua cái nhìn nghiêm nghị của những nhà quý tộc đã quá cố xứ Castille,
anh nhìn sự việc sâu sắc hon; và những động tác cử chỉ của các vị thánh,
