43
hiểu biết - và hiểu biết ở ngoài cả hai việc đồng ý và bất
đồng.
Thông thường, khi bạn đồng ý, bạn nghĩ bạn đã hiểu
tôi. Nếu bạn đã hiểu tôi thế thì sẽ không có vấn đề đồng ý và
bất đồng. Làm sao bạn có thể đồng ý với chân lí? - hay bất
đồng? Mặt trời đã mọc - bạn đồng ý hay bất đồng không?
Bạn sẽ nói vấn đề chẳng liên quan.
Đồng ý, bất đồng, là về lí thuyết, không về chân lí. Cho
nên khi bạn đồng ý với tôi, bạn không thật đồng ý với tôi
đâu; bạn bắt đầu cảm thấy rằng tôi đồng ý với lí thuyết mà
bạn đã mang cùng mình. Bất kì khi nào bạn cảm thấy rằng
Osho đồng ý với bạn, bạn đều cảm thấy rằng bạn đồng ý với
Osho. Bất kì khi nào tôi không trong đồng ý với bạn thế thì
có rắc rối, thế thì bạn không đồng ý với tôi. Hay bạn không
lắng nghe điều đó, bạn không nghe thấy điều đó. Bạn đơn
giản đóng mình lại khi tôi nói điều gì đó mà không đồng ý
với bạn.
Vấn đề không phải là đồng ý hay bất đồng. Vứt điều
này đi! Tôi không ở đây để tìm bất kì điều che giấu nào. Tôi
không thử bất kì triết lí nào, tôi không ở đây để đề nghị bất kì
lí thuyết nào. Tôi không tìm kiếm tín đồ, tôi tìm kiếm đệ tử -
và đó là điều hoàn toàn khác, tuyệt đối khác. Đệ tử không
phải là người đồng ý: đệ tử là người nghe, người học. Chính
từ đệ tử (disciple) bắt nguồn từ việc học, môn học
(discipline).
Đệ tử là người cởi mở để học. Tín đồ bị khép kín. Tín
đồ nghĩ mình đã đồng ý; bây giờ chẳng có gì và không cần
vẫn còn cởi mở - người đó có thể khép kín, người đó có thể
đảm đương việc khép kín. Đệ tử không bao giờ có thể đảm
đương được việc khép kín, có quá nhiều điều phải học. Làm
