II. TỐT VÀ XẤU
Chương 6. Cái đúng trong cái sai
Những cạm bẫy của nền dân chủ
Trong lúc thưởng thức một bữa ăn tối, môt người bạn của tôi đã thể hiện
một niềm tin mãnh liệt rằng người giàu đóng thuế ít hơn phần − công bằng
mà nói − họ lẽ ra phải đóng. Tôi không hiểu ý của cô ấy khi nói từ “công
bằng”, vì vậy tôi đã đặt một câu hỏi để làm sáng tỏ điều này: Giả sử Jack và
Jill được nhận lượng nước bằng nhau từ giếng dùng chung. Thu nhập của
Jack là 10 nghìn đô-la, và Jack bị đánh thuế 10%, tức là 1 nghìn đô-la, để tu
bổ giếng nước. Thu nhập của Jill là 100 nghìn đô-la, và cô bị đánh thuế 5%,
tức là 5.000 đô-la, để tu bổ giếng nước. Chính sách thuế này bất công ở chỗ
nào?
Người bạn của tôi phản hồi thẳng thắn rằng cô ấy chưa bao giờ nghĩ về
chủ đề này theo cách đó và không chắc chắn về câu trả lời của mình. Tôi
không hề phiền lòng về điều này; tôi đã từng suy nghĩ khá nhiều về chủ đề
này trên phương diện đó và chính tôi cũng vẫn chưa thật chắc chắn về câu
trả lời của chính mình. Đó là lý do tôi lưỡng lự khi đưa ra những phán
quyết về sự công bằng của các chính sách thuế. Nếu tôi không thể nói được
rằng cái gì là công bằng trong một thế giới chỉ có hai người và một cái
giếng thì làm sao tôi có thể phán xét điều đó trong một đất nước với 250
triệu người và hàng chục nghìn loại hình dịch vụ của chính phủ?
Dù chưa từng phải nghĩ xem về mặt lý thuyết thì “công bằng” bao gồm
những gì, nhưng người bạn của tôi đã chuẩn bị sẵn tinh thần để phán xét
những trường hợp cụ thể, tự tin rằng nếu cô ấy không định nghĩa được nó
thì ít nhất cô ấy vẫn có thể nhận được ra khi bắt gặp nó. Nhưng nếu cô ấy
