nhắc lại những luận điểm chính trong bài diễn thuyết của mình. Nói cách
khác, anh ta hoàn toàn lờ tịt câu hỏi của tôi.
Một trong những quy định đầu tiên của việc phân tích chính sách là bạn
không bao giờ có thể chứng minh được rằng một chính sách là hay ho chỉ
bằng cách liệt kê những lợi ích của nó. Cố nhiên là gần như bất cứ chính
sách nào của bất cứ ai cũng có một số ưu điểm nào đó. Nếu bạn muốn bảo
vệ cho một chính sách, nhiệm vụ của bạn không phải là giải trình rằng nó
có những điểm tốt, mà rằng nó có lợi nhiều hơn có hại.
Và nếu bạn đang chuẩn bị tranh luận rằng một chương trình có lợi nhiều
hơn có hại, ít nhất bạn cũng phải ngầm tuyên bố quan điểm của mình về
một vấn đề triết học căn bản. Nói một cách ngắn gọn, vấn đề đó là: Nhiều
hơn có nghĩa là gì?
Một tình huống giả định là kế hoạch chăm sóc sức khỏe của một ứng cử
viên có thể tăng giá trị của các chương trình chăm sóc sức khỏe lên thêm 1
tỷ đô-la dành cho những hộ gia đình nghèo nhất trên toàn quốc. Cùng lúc
đó, những người đóng thuế từ tầng lớp trung lưu và thượng lưu sẽ thấy tổng
lượng thuế mà họ phải đóng thêm lên đến 1,5 tỉ đô-la. Chương trình này
liệu có lợi nhiều hơn có hại chăng? Nó phụ thuộc hoàn toàn vào cách bạn lý
giải định nghĩa của từ nhiều hơn. Đâu là tiêu chuẩn đúng đắn để so sánh
một dạng chi phí với một dạng lợi ích khác?
Trong thế giới thực, bất cứ bản đề xuất chính sách có ý nghĩa nào cũng
phải bao gồm những thỏa hiệp khổng lồ gồm những lợi ích và mất mát khó
có thể tính toán được đối với lượng người không đếm xuể. Bất cứ ai có ý
tưởng chỉ cho chúng ta cách so sánh lợi ích và mất mát đó thì chắc hẳn sẽ
có thể nói rằng một bản đề xuất đơn giản và phi thực tế chẳng làm được trò
trống gì ngoài việc làm giàu cho người nghèo 1 tỉ đô-la và làm cho người
giàu nghèo đi 1,5 tỉ đô-la. Bất cứ ai từng xem xét những vấn đề tiềm ẩn một
cách hợp lý chắc hẳn sẽ có vài suy ngẫm về cách phân phối thu nhập lý
tưởng trong một thế giới giả tưởng.
