Giả thuyết thị trường hoạt động theo cách này được gọi là giả thuyết thị
trường hiệu quả. Theo giả thuyết thị trường hiệu quả, không có chiến lược
đầu tư nào dựa trên việc sử dụng những thông tin được đăng tải rộng khắp
lại có thể đánh bại thị trường.
Thuyết thị trường hiệu quả và thuyết bước đi ngẫu nhiên có liên quan
mật thiết với nhau, và chúng thường bị nhầm sang nhau. Dù vậy, hai thuyết
này lại khá khác nhau. Thuyết bước đi ngẫu nhiên chỉ cho thấy bạn không
thể giàu lên bằng cách quan sát giá cả trong quá khứ; còn thuyết thị trường
hiệu quả cho thấy bạn không thể giàu lên bằng cách quan sát bất cứ thông
tin đăng tải rộng khắp nào.
Có một bằng chứng thực nghiệm rất tốt cho thuyết bước đi ngẫu nhiên,
mô tả hầu hết những biến động của giá cổ phiếu trong thời gian dài. Trong
suốt hơn 25 năm, các tạp chí kinh tế và tài chính tràn ngập những bài viết
về những cố gắng không thành công trong việc bác bỏ thuyết bước đi ngẫu
nhiên. Số đông các nhà kinh tế học tìm thấy bằng chứng bị chôn vùi này, và
trong số đông này có cả những người thông minh, đa nghi, và không dễ bị
“lòe”.
Ngược lại, thuyết thị trường hiệu quả − khẳng định tất cả các thông tin
đại chúng có sẵn − lại khó kiểm chứng hơn rất nhiều. Tuy nhiên, nhiều
phép thử khác nhau đã đạt thành công. Chẳng hạn, có khá nhiều tư liệu có
giá trị xác nhận thuyết này, đó là thông tin về lượng giao dịch trong quá
khứ không có giá trị gì trong việc dự báo giá cả tương lai. Một ví dụ nữa,
Lauren Feinstone (nhà kinh tế học và cũng là bạn đời của tôi) đã nghiên
cứu những kiểu mẫu thống kê của sự thay đổi giá tài sản; từ đó cô ấy suy
luận rằng (được đăng tải trên Journal of Applied Econometrics) tất cả thông
tin mới về tài sản được hợp nhất một cách đầy đủ với giá cả chỉ trong vòng
30 giây sau khi tin được tung ra.
Điều ngạc nhiên là rất ít thông tin trong số này thâm nhập được vào
thông báo của bản tin tài chính. Khi giá cổ phiếu bắt đầu giảm sau khi vừa
tăng, các phát thanh viên thông báo rằng sự sụt giảm là do việc “chốt lời”.
Khi chỉ số trung bình của Dow-Jones bắt đầu tiến tới ngưỡng cao trước,