có thể tiếp cận. Điều này khiến cho bất cứ món quà nào cũng trở nên có
nghĩa.
Với người lớn thì cần khôn khéo hơn. Giả sử một người lớn biết rõ sở
thích của bản thân, và có thể dễ dàng mua được bất cứ thứ gì mà anh ta
muốn. Món quà lý tưởng nhất mà bạn có thể mua cho một người lớn là thứ
mà anh ta thích nhưng không để ý. Bạn sẽ tạo ra một giá trị vô hình đối với
người nhận bằng cách trao cho anh ta một món quà có ý nghĩa đối với bản
thân anh ta hơn là số tiền mà bạn dùng để mua nó.
Nhưng trên thực tế, hầu hết các món quà của chúng ta chưa đạt tới tiêu
chuẩn cao đó. Điều này tạo ra nhiều bất tiện. Vào năm 1993, nhà kinh tế
học tên là Joel Waldfogel đã đề cập tới chủ đề này trong một nghiên cứu
nổi tiếng của giới kinh tế học, một phần là vì tựa đề thú vị − “Khoản lỗ lớn
vào dịp Giáng sinh”. Waldfogle giải thích rằng “món quà tặng có thể không
phù hợp với sở thích của người nhận, nên nó có thể khiến cô ta nghèo hơn
so với việc tự lựa chọn mua sắm cũng với khoản tiền tương đương.” Anh ta
kết luận rằng việc trao quà trong kỳ nghỉ có thể khiến những món quà đó
giảm từ 10% tới 1/3 giá trị.
Nếu như hành động tặng quà phá hủy nhiều giá trị đến vậy, tại sao
chúng ta không chọn một cách hiệu quả và đơn giản hơn, đó là tặng tiền
mặt? Hiển nhiên một vài người làm đã làm thế. Trong bản điều tra nhỏ của
các sinh viên năm cuối thuộc Đại học Yale, Waldfogel đã căn cứ vào tài
liệu này đưa ra số liệu: thế hệ ông bà của chúng ta sử dụng 40% quỹ thời
gian cho việc biếu tặng tiền mặt, còn các bậc cha mẹ dành 10% quỹ thời
gian. Tuy nhiên, không có một sinh viên nào được tặng tiền mặt từ những
người có ảnh hưởng quan trọng tới cuộc sống của họ. Rõ ràng là có rất ít
mối quan hệ mà trong đó những món quà bằng tiền mặt tỏ ra thích hợp. Và
trong hầu hết các trường hợp, sự cấm đoán của xã hội đã đập tan ước mơ
của các nhà kinh tế học về một hình thức trao đổi hiệu quả tuyệt vời đến
thế.
