Chương 3
MỘT SỐ RỦI RO CỦA HỆ THỐNG
NGÂN HÀNG TRUNG QUỐC (TỪ 2003
TỚI NAY)
PHẠM BẢO KHÁNH, NGUYỄN MAI THANH
DẪN NHẬP
Các nghiên cứu về vấn đề rủi ro của hệ thống ngân hàng Trung Quốc khá
nhiều. Một điều có thể thấy khi tìm hiểu hệ thống ngân hàng Trung Quốc thông
qua các bài viết là: để hiểu và có được bức tranh rõ ràng về hệ thống ngân hàng
Trung Quốc không phải là điều dễ dàng, thông tin thiếu nhất quán.
Năm 2002, hệ thống ngân hàng Trung Quốc yếu kém, nợ xấu cao, mất khả
năng thanh khoản. Chính phủ Trung Quốc thực hiện cải cách bằng các biện pháp
(i) tái cơ cấu vốn (nhà nước bơm vốn), (ii) xử lý nợ xấu thông qua công ty mua
bán nợ của ngân hàng. Năm 2003, Trung Quốc tập trung áp dụng các biện pháp
để đổi mới quản trị công ty và vai trò giám sát của chủ sở hữu đối với ngân hàng
thương mại nhà nước lớn và ngân hàng có sự quản lý của nhà nước. Các biện
pháp chính bao gồm (i) hoạt động theo Luật doanh nghiệp năm 2005, (ii) thành
lập công ty quản lý vốn nhà nước đóng vai trò chủ sở hữu các khoản vốn nhà
nước, (iii) niêm yết một phần vốn của ngân hàng trên thị trường chứng khoán
nước ngoài và Trung Quốc, (iv) sử dụng thành viên độc lập trong hội đồng quản
trị.
Theo đánh giá của WB (Bottelier, 2006), hệ thống pháp luật và các quy định
về ngân hàng tài chính của Trung Quốc được điều chỉnh theo các tiêu chuẩn
quốc tế và nhu cầu trong nước. Đây là hướng đi đúng giúp các ngân hàng quản
trị một cách chuyên nghiệp hơn. Trách nhiệm của chủ sở hữu và trách nhiệm
quản lý ngân hàng cũng rõ ràng hơn.