22.
Cái gọi là “thuần văn học”, hình thức nghệ thuật thuần túy, phong cách,
ngôn ngữ, trò chơi chữ nghĩa, kết cấu và cách thể hiện lời lẽ, ý tưởng tự thân
nó hoàn thành mà không cần nói gì đến kinh nghiệm từng trải của anh, cuộc
sống của anh, cảnh khốn quẫn, vũng bùn hiện thực và cả anh nữa, bẩn thỉu,
nhuốc nhơ là thế. Loại văn học như vậy thử hỏi có đáng viết hay không?
Thuần văn học cho dù không phải là một lời thoái thác, lẩn tránh vì lẽ cạn kiệt,
càng không phải là một tấm khiên chắn đạn, thì cũng là một loại hạn định, anh
chẳng cần chui vào cái lồng tù hãm mà bản thân anh hoặc người khác bày ra
để hạn chế, để quy định.
Anh không sáng tác theo trường phái “thuần văn học”, nhưng cũng chẳng
là một đấu sĩ, không dám biến ngòi bút thành vũ khí đứng ra tuyên bố chính
nghĩa, một loại chính nghĩa không biết đang ở tận nơi đâu, thì đừng nên đem
cái chính nghĩa ấy kí thác cho ai cả. Anh chỉ biết anh tuyệt nhiên không phải là
hóa thân của chính nghĩa, cho nên sẽ viết những gì mà bất quá cũng chỉ đóng
khung trong phạm vi nói rõ, rằng có một cuộc sống như thế, còn bùn nhơ hơn
cả bùn nhơ, còn chân thực hơn cả địa ngục trong trí tưởng tượng, còn khủng
khiếp hơn cả lời phán xét ngày tàn. Và biết đâu đợi đến một lúc nào đó, người
đời thì quên đi, nhưng sự kiện lặp lại, ai chưa điên sẽ được điên một lần, ai
chưa bị bức hại sẽ đi bức hại kẻ khác hoặc bản thân mình chịu bức hại, cũng
có nghĩa người ta sinh ra là đã mắc phải chứng bệnh điên, chỉ không biết lúc
nào phát mà thôi. Thế thì anh có muốn sung vào hàng ngũ những người dạy
học hay không? Loại giáo viên và mục sư sống vất vả hơn anh ở đâu cũng có,
để người ta làm cái việc giảng dạy là đủ rồi.
Nỗ lực khiến người đời tuyệt vọng vẫn không phải vì điều tốt, vậy thì còn
nói ra những đau khổ ấy làm gì? Anh đã phiền muộn như không thể phiền
muộn hơn được nữa, muốn giải thoát nhưng không thể thoát nổi, chẳng khác
nào như người bí bài tiết, bí phóng xả, trở nên tật bệnh. Mỗi thứ đều có
nguyên do, và chắc bản thân anh cũng có nhu cầu như vậy.
Anh khạc nhổ ra những vở kịch chính trị, đồng thời lại chế tạo nên một
loại văn học nói dối, mà suy cho cùng thì văn học cũng đúng là lời dối trá, che
đậy các động cơ bí mật ẩn nấp bên trong tác giả, mưu cầu lợi lộc hoặc muốn
