1.
Không phải anh không nhớ rằng mình đã từng có một cuộc đời khác,
giống như vài tấm ảnh của gia đình chưa bị tiêu hủy nay đã ố vàng, nghĩ lại
khiến người ta ít nhiều âu sầu thương cảm, nhưng vời vợi quá và tựa hồ cách
xa nhau cả kiếp sống. Tất cả đã mãi mãi tiêu vong. Nhà anh ở Bắc Kinh bị
cảnh sát lục soát niêm phong, nơi ấy đã lưu giữ một tấm ảnh chụp chung cả
gia đình mà người cha quá cố còn để lại, đó là tấm hình đầy đủ nhất các thành
viên trong đại tộc. Lúc ấy ông nội anh còn sống, đầu bạc phơ, vì bị trúng gió
không thể nói năng gì nữa, nằm trên một chiếc ghế xoay. Anh là con cả, cháu
đích tôn, là đứa trẻ duy nhất trong tấm ảnh, đứng chen giữa ông bà nội, mặc
quần hở đáy, bày cả chim ra ngoài, nhưng trên đầu lại đội mũ calô kiểu Mỹ.
Đó là cái thời kháng chiến tám năm vừa chấm dứt và một cuộc nội chiến khác
sắp bắt đầu, tấm ảnh được chụp trước cổng tròn trong hoa viên, nở rộ cúc vàng
hoàng kim và mào gà đỏ tím, ánh nắng một ngày cuối hạ còn vô cùng rực rỡ
chiếu rọi khắp thế gian. Những gì gọi là kí ức của anh về hoa viên là như vậy,
tấm ảnh bị dính nước đã ngả sang màu vàng xám. Cảnh phông của tấm ảnh là
tòa lầu hai tầng kiểu Anh quốc nằm phía sau cổng tròn, dưới có hành lang
vòng, trên có lan can và cả đại gia đình anh đã sống ở nơi ấy. Anh nhớ số
người trong tấm ảnh là mười ba, một con số không lấy gì làm may mắn cho
lắm, có cha mẹ anh, đầy đủ các cô, chú và một người thím. Ngoại trừ cô cả
đang ở Mỹ và anh ra, toàn bộ những người trong ảnh, cùng tòa lầu phía sau
cổng tròn ấy đều đã bị xóa hết dấu vết trên thế gian này.
Ngày còn ở Trung Quốc, anh có trở về thành phố, tìm lại vườn xưa, nó
nằm sau ngân hàng nơi cha anh làm việc, nhưng chỉ thấy vài gian nhà gạch
tuềnh toàng của dân xây cất đã lâu, hỏi người qua lại vào ra, rằng có hay
không một tòa lầu như vậy, họ đều nói chẳng rõ. Anh nhớ, ra khỏi cửa hậu tòa
nhà là đến bậc cấp xây bằng đá và dưới đó, một hồ nước mênh mông, vào dịp
tết Đoan Ngọ cha anh cùng các đồng sự của ông làm việc bên ngân hàng chen
nhau trên bậc cấp này xem đua thuyền rồng. Thuyền cắm cờ hoa rực rỡ, trống
chiêng huyên náo, cố bơi nhanh để giành những hồng bao treo trên cần trúc
của dân ven bờ hồ, trong hồng bao tất nhiên là có tiền thưởng. Rồi chú ba, chú
út, cô út đưa anh lên thuyền, chèo ra giữa hồ vớt củ ấu non, nhưng chưa dịp
