Sumsumàragira, tại khu rừng Bhesaskalà. Trong rừng ấy, một thần rừng biết
được ngài sẽ chứng được Thánh quả nên nói lên bài kệ này:
18. Hãy nhìn trong khu rừng,
Rừng Bhesakala!
Một Tỷ-kheo đang sống,
Thừa tự lời Phật dạy,
Ngang thân địa đại này,
Tỏa khắp tưởng bộ xương.
Ta nghĩ Tỷ-kheo ấy,
Mau đoạn tận dục tham.
Nghe bài kệ này, vị Trưởng lão nghĩ rằng: 'Vị thần rừng này muốn ta cố
gắng tu tập', nên ngài phát triển thiền quán và chứng quả A-la-hán. Về sau,
ngài nhớ lại bài kệ của thần rừng này và nói lên lại bài kệ ấy như là lời tuyên
bố về chánh trí của ngài.
(XIX) Kula (Thera. 4)
Trong thời đức Phật hiện tại, ngài sanh trong một gia đình Bà-la-môn, xuất
gia và vì tâm tư chưa được thăng bằng, ngài không chú tâm được trên một đề
tài nhất định. Một ngày kia đi khất thực, ngài thấy người dẫn nước bằng
cách đào cách kinh dẫn nước. Trong thành phố, ngài thấy người làm cung
tên uốn nắn cung tên bằng nheo một con mắt như thế nào, và khi trở về với
bình bát đầy đồ ăn, ngài thấy những người làm xe sửa soạn trục xe, bánh xe
và vành xe như thế nào. Bước vào tịnh xá, dùng cơm xong, khi đang nghỉ
trưa, ngài nghĩ đến ba phương pháp nhiếp phục này, và lấy chúng làm khích
lệ và dùng chúng để tự mình tu tập, không bao lâu ngài chứng quả A-la-hán.
Liên hệ những bài học này với sự tu tập tâm của mình, ngài nói lên lời chánh
trí với bài kệ như sau:
19. Người trị thủy dẫn nước,
Kẻ làm nên nắn tên,
Người thợ mộc uốn gỗ,
Bậc tự điều, điều thân.
