Trường Bộ Kinh – Tập 1
209
9. Này Potthapàda, thế nào là Tỷ-kheo hộ trì các căn?
Này Potthapàda, khi mắt thấy sắc, Tỷ-kheo không nắm giữ
tướng chung, không nắm giữ tướng riêng. Những nguyên
nhân gì, vì con mắt không được chế ngự, khiến tham ái ưu bi,
các ác, bất thiện pháp khởi lên, Tỷ-kheo tự chế ngự nguyên
nhân ấy, hộ trì con mắt, thực hành sự hộ trì con mắt. Khi tai
nghe tiếng... mũi ngửi hương... lưỡi nếm vị... thân cảm xúc...
ý nhận thức các pháp, vị ấy không nắm giữ tướng chung,
không nắm giữ tướng riêng. Những nguyên nhân gì, vì ý căn
không được chế ngự, khiến tham ái ưu bi, các ác bất thiện
pháp khởi lên, Tỷ-kheo chế ngự nguyên nhân ấy, hộ trì ý căn,
thực hành sự hộ trì ý căn. Vị ấy, nhờ sự hộ trì cao quý các
căn ấy, nên hưởng lạc thọ, nội tâm không lỗi lầm. Như vậy,
này Potthapàda, Tỷ-kheo hộ trì các căn... (như kinh Sa-môn
quả, đoạn kinh số 65-74)...
10. Khi quán tự thân đã xả ly năm triền cái ấy, hân hoan
sanh; do hân hoan, nên hỷ sanh; do tâm hoan hỷ, thân được
khinh an; do thân khinh an, lạc thọ sanh; do lạc thọ, tâm
được định tĩnh. Tỷ-kheo, ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và
trú thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh với
tầm, với tứ. Dục tưởng xưa kia của vị ấy được diệt trừ, và khi
tưởng hỷ lạc vi diệu chân thật do ly dục sanh khởi lên, vị ấy
có tưởng hỷ lạc vi diệu chân thật, do ly dục sanh. Như vậy do
học tập, một tưởng khởi lên, cũng do học tập, một tưởng diệt
trừ. Và Thế Tôn nói: "Ðó là sự học tập Thế Tôn nói đến".
11. Lại nữa, này Potthapàda, Tỷ-kheo diệt tầm, diệt tứ,
chứng và trú thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh,
không tầm không tứ, nội tĩnh nhất tâm. Tưởng hỷ lạc vi diệu
chơn thật do ly dục sanh xưa kia của vị ấy được diệt trừ. Và
khi tưởng hỷ lạc vi diệu chơn thật do định sanh khởi lên, vị
ấy có tưởng hỷ lạc vi diệu chơn thật do định sanh. Như vậy
