toàn thể lịch sử con người.' Vâng, sự việc là vậy đấy - thượng đế
nhất và phi thượng đế nhất.
Bạn không thể tìm ra người nào có tính thượng đế hơn Phật. Mọi cá
tính khác đơn giản mờ đi trước ông ấy. Sáng tỏ của ông ấy là tuyệt
vời, con người ông ấy là vô song, nhưng ông ấy không nói về
thượng đế.
Bởi vì ông ấy không bao giờ nói về thượng đế, nhiều người cứ
tưởng rằng ông ấy là người vô thần - ông ấy không phải vậy. Ông ấy
không nói về thượng đế bởi vì không có cách nào để nói về thượng
đế. Mọi việc nói về thượng đế đều vô nghĩa. Bất kì điều gì bạn có
thể nói về thượng đế cũng đều sẽ giả. Nó là cái gì đó không thể
được nói ra.
Các nhà tiên tri khác nói rằng không cái gì có thể được nói về
thượng đế, nhưng ít nhất họ nói nhiều về điều này - rằng không cái
gì có thể được nói về thượng đế. Phật mới thực sự là logic, ông ấy
thậm chí sẽ không nói tới điều này, bởi vì ông ấy nói, 'Ngay cả việc
nói rằng không cái gì có thể được nói về thượng đế, thì ông đã nói
cái gì đó rồi. Nếu ông nói, "Thượng đế không thể được định nghĩa,"
thì ông đã định nghĩa ông ấy theo cách phủ định rồi - rằng ông ấy
không thể được định nghĩa. Nếu ông nói, "Không cái gì có thể được
nói," điều đó nữa ông lại đang nói đấy.' Phật là cực kì logic. Ông ấy
sẽ không thốt ra một lời nào đâu.
Ludwig Wittgenstein, một trong những nhà tư tưởng vĩ đại nhất của
thời đại này, đã nói, 'Cái mà không thể được nói ra thì phải không
được nói ra. Cái mà không thể được nói ra người ta phải im lặng từ
đó.' Bởi vì thốt ra cái gì đó về cái gì đó mà không thể thốt ra được là
báng bổ.
Phật không phải là người vô thần nhưng ông ấy không bao giờ nói
về thượng đế cả. Đó là lí do tại sao tôi nói ông ấy là hiếm hoi. Ông
ấy đưa nhiều người tới thượng đế - ông ấy đã đưa nhiều người hơn
bất kì ai khác đã làm. Hàng triệu người đã được đưa tới trở nên
mang tính thượng đế trong sự hiện diện của ông ấy, nhưng ông ấy
chưa bao giờ thốt ra lời nào. Không chỉ về thượng đế, mà còn về
linh hồn, cái ta - ông ấy không có lí thuyết về nó. Ông ấy đơn giản
nói, 'Ta có thể chỉ ra cho ông con đường, cách đi vào trong. Ông đi
và nhìn xem.' Ông ấy nói, 'Chư Phật chỉ có thể chỉ ra con đường, họ
