ngu xuẩn. Bạn có quan sát không? Khi bạn có tiền, bạn trở thành lờ
phờ. Khi bạn không có tiền bạn trở nên tỉnh táo. Nếu bỗng nhiên tất
cả đều mất, bạn sẽ trở nên rất tỉnh táo. Nếu bạn phải giữ cho bản
thân mình sống bằng việc xin ăn, bạn không thể chắc chắn được về
ngày mai. Không ai biết điều gì sẽ xảy ra, liệu bạn có khả năng được
cái gì đó hay không, liệu bạn có khả năng tìm được ai đó cho bạn
cái gì đó hay không; bạn không biết. Ngày mai là không chắc chắn...
đầy bất trắc. Trong không chắc chắn, trong bất an, thông minh của
bạn trở thành ngày một sắc bén hơn. Bạn trở thành lỗi lạc hơn.
Phật nói:
Có mười điều được mọi người coi là thiện, và mười điều là ác.
Chúng là gì?
Ba trong số đó thuộc vào thân, bốn điều thuộc vào khẩu, và ba điều
thuộc vào ý.
Ba điều hại thuộc vào thân là: giết người, trộm cướp và tà dâm.
Bốn điều thuộc vào khẩu là: phỉ báng, nguyền rủa, dối trá và nịnh
bợ. Ba điều thuộc vào ý là: ghen tị, giận dữ và si mê. Tất cả những
điều này đều chống lại đạo thiêng liêng, và do đó chúng là ác.
Nhìn vào khác biệt đi. Phật nói chúng chống lại đạo thiêng liêng.
Nếu bạn làm mười điều này bạn sẽ khổ, bạn sẽ liên tục trong đau
đớn, lo âu, phiền não. Khó có người bạo hành mà lại không khổ.
Nếu bạn giết ai đó bạn sẽ còn trong khổ. Trước khi bạn giết bạn sẽ
trong khổ, khi bạn giết bạn sẽ trong khổ, và sau khi bạn đã giết bạn
sẽ trong khổ. Huỷ diệt không thể đem lại hạnh phúc được; huỷ diệt
là ngược lại với luật sáng tạo.
Luật sáng tạo là mang tính sáng tạo. Cho nên Phật nói nếu bạn
mang tính huỷ diệt thì bạn sẽ khổ. Nếu bạn ghen tị, si mê, cạnh
tranh, tham vọng, ghen tuông, sở hữu thì bạn sẽ trong khổ. Tiêu chí
duy nhất để biết cái gì sai là: bất kì cái gì làm cho bạn khổ.
Bây giờ điều này là thái độ rất khác. Không phải thượng đế nói,
'Đừng làm điều này'; không phải là có mười lời răn.... Phật cũng nói
có mười điều cần tránh, nhưng không phải là có bạo chúa, ai đó độc
tài, ai đó như Adolf Hitler hay Joseph Stalin ngồi đó trên ngai vàng
và ra lệnh, 'Làm cái này và không làm cái kia.' Không có ai cả. Chính
bạn quyết định.