Theo nghĩa đó bạn có thể gọi họ là cá nhân. Nhưng điều đó là nguy
hiểm. Bởi vì tính một này chỉ tới khi cái nhiều đã mất đi. Khi cái
nhiều bị mất đi làm sao bạn có thể nói rằng một là một được? Bởi vì
người ta có thể được gọi là một theo cách có ý nghĩa khi khả năng
về nhiều là tồn tại. Nhưng chính khả năng đó đã biến mất rồi.
Phật không phải là nhiều, nhưng làm sao bạn có thể gọi ông ấy là
một được? Đó là lí do tại sao ở Ấn Độ chúng ta gọi thượng đế là
advait, bất nhị. Chúng ta có thể đã gọi ngài là một, nhưng chúng ta
đã cưỡng lại cám dỗ đó. Chúng ta chưa bao giờ gọi ngài là một cả,
bởi vì khoảnh khắc bạn có thể gọi cái gì đó là một, thì hai đã đi vào -
bởi vì một không thể tồn tại mà không có hai, ba, bốn. Một là có ý
nghĩa chỉ trong một loạt. Một là có nghĩa chỉ trong cấp bậc.
Nếu người ta thực sự đã trở thành một, làm sao bạn có thể gọi
người đó là một được? Từ này mất ý nghĩa. Bạn chỉ có thể gọi
người đó là không nhiều; bạn có thể gọi người đó là bất nhị, advait,
không hai. Nhưng bạn không thể gọi người đó là một. Không hai là
hay. Nó đơn giản nói rằng cái hai, cái nhiều, đã biến mất. Nó không
nói cái đã xuất hiện, nó đơn giản nói cái đã biến mất. Nó là thuật
ngữ phủ định.
Bất kì cái gì có thể được nói về chân lí tối thượng cũng đều phải
mang tính phủ định. Chúng ta có thể nói thượng đế không là gì,
chúng ta không thể nói ngài là gì. Bởi vì nói ngài là gì, chúng ta định
nghĩa ngài. Mọi định nghĩa đều là giới hạn. Một khi thượng đế được
định nghĩa thì ngài không còn vô hạn nữa, ngài trở thành hữu hạn.
Cho nên theo một cách nào đó bạn có thể gọi Phật là cá nhân,
nhưng tốt hơn cả là cưỡng lại cám dỗ này. Ông ấy chắc chắn không
phải là một người, ông ấy không có cá tính, nhưng gọi ông ấy là cá
nhân thì cũng không đúng - tốt hơn cả là gọi ông ấy là một người,
những dầu vậy vẫn không hoàn hảo. Ông ấy không phải là người,
ông ấy không phải là cá nhân - bởi vì ông ấy không có.
Chính ý tưởng về con người ông ấy đã biến mất. Ông ấy chỉ là cái
trống rỗng bao la. Ông ấy là không gian. Ông ấy bây giờ không có
biên giới.
Nhớ lấy, nếu bạn có biên giới thì bạn có thể bị phân chia. Bất kì cái
gì hữu hạn cũng đều có thể bị phân chia. Hỏi nhà vật lí mà xem. Họ
nói bạn có thể phân chia phân tử - nó rất nhỏ, nhưng bạn có thể
