Đây là khác biệt giữa triết học và tôn giáo. Triết học cố gắng trả lời
câu hỏi của bạn. Tôn giáo cố gắng làm cho bạn nhận biết rằng câu
hỏi không thể được trả lời, chúng phải bị loại bỏ. Và trong vứt bỏ
chúng là lời giải. Và tâm trí vô câu hỏi là tâm trí đã về tới nhà.
Cho nên điều thực là nhìn sâu vào trong việc hỏi của bạn. Chúng tất
cả đều ngớ ngẩn. Từ ngay chính lúc ban đầu chúng đã mang số
phận diệt vong. Chúng không thể được trả lời; chính việc phát biểu
ra chúng là như vậy.
Chẳng hạn bạn hỏi, 'Ai đã tạo ra thế giới này?' Bây giờ đây là câu
hỏi ngu xuẩn, nó là ngớ ngẩn. Nó không thể được trả lời. Cách thức
nó được hỏi đã ngăn cấm câu trả lời của nó. Nếu ai đó nói, 'Thượng
đế đã tạo ra thế giới,' bạn sẽ hỏi cùng câu hỏi đó về thượng đế - 'Ai
đã tạo ra thượng đế?' Và nếu người này trở nên giận dữ - vì cái gọi
là người tôn giáo trở nên giận dữ nếu bạn hỏi họ 'Ai đã tạo ra
thượng đế?' thế thì họ đơn giản biểu lộ rằng họ sợ.
Họ sợ rằng bạn có thể đem câu hỏi này lại lần nữa. Bằng cách nào
đó họ đã cố gắng để giải nó, bằng cách nào đó họ giả vờ rằng họ đã
giải được nó - và bạn lại đem câu hỏi đó tới. Lại lo âu, lại lo nghĩ. Họ
trở nên giận dữ. Họ không muốn bạn mở lại cái hộp của Pandora ra
nữa. Bằng cách nào đó họ đang ngồi trên đỉnh. Họ đã đóng nó lại
rồi: thượng đế đã tạo ra thế giới. Họ cũng biết rằng câu hỏi này vẫn
còn liên quan.
Nếu việc hỏi 'ai đã tạo ra thế giới này?' mà có liên quan, thế thì 'ai đã
tạo ra thượng đế?' cũng có liên quan. Câu hỏi vẫn thế. Bây giờ nếu
bạn nói 'A đã tạo ra thượng đế,' thế rồi bạn hỏi, 'Ai đã tạo ra A?' Nói
B. Thế thì ai đã tạo ra 'B'? Nó cứ tiếp diễn mãi. Nó là câu hỏi ngu
xuẩn.
Tôi không ở đây để trả lời các câu hỏi ngu ngốc của bạn. Tôi ở đây
để chỉ nó cho bạn - rằng chúng là ngu xuẩn. Trong hiểu biết đó,
chúng rơi rụng đi.
Khi tôi trả lời bạn, thực tế tôi không trả lời bạn đâu. Tôi chỉ cố gắng
làm cho bạn nhận biết thêm chút ít về câu hỏi của bạn, để cho bạn
có thể thấy rằng trong chính việc hỏi nó bạn đang đi vào trong cái
rãnh, và bạn sẽ không bao giờ có khả năng thoát ra khỏi nó trừ phi
bạn vứt bỏ câu hỏi này.
