Khi bản thân chúa tể được bình thản,
thì những kẻ hầu tự chúng sẽ chịu nhường.'
Toàn bộ nỗ lực của Phật là làm cho bạn nhận biết rằng dù bạn là bất
kì cái gì, nguyên nhân là tâm trí bạn. Nếu bạn khổ, tâm trí vận hành
theo hình mẫu sai. Nếu bạn hạnh phúc, tâm trí vận hành theo hình
mẫu đúng.
Hạnh phúc không là gì ngoài hoạt động mạnh của cỗ máy tâm trí khi
nó hoạt động hoàn hảo. Khi tâm trí đơn giản hài hoà với vũ trụ, bạn
hạnh phúc. Khi tâm trí đi ngược lại tự nhiên, ngược lại luật tự nhiên -
điều Phật gọi là pháp dhamma - khi tâm trí đi ngược lại Đạo, khi tâm
trí đi ngược dòng, khi tâm trí cố gắng bơi ngược dòng, thế thì có vấn
đề, có khổ. Khi tâm trí đơn giản trôi theo dòng chảy như mẩu gỗ trôi
giạt, chỉ đi với dòng chảy tới bất kì chỗ nào nó đưa tới, đó là hạnh
phúc. Và một ngày nào đó nó đạt tới điều tối thượng, niềm phúc lạc
đại dương. Không có nhu cầu đạt tới đó, không có nhu cầu làm bất
kì nỗ lực nào - một cách vô nỗ lực, nó xảy ra.
Cho nên Phật nói vấn đề căn bản không phải là thân thể, và đấy
không phải là vấn đề của linh hồn. Linh hồn không có vấn đề gì, và
thân thể cũng không có vấn đề gì. Vấn đề chỉ ở giữa hai điều này.
Tâm trí này nối thân thể và linh hồn mới là vấn đề; tâm trí này bắc
chiếc cầu từ cái không biết sang cái biết, từ cái không thấy được
sang cái thấy được, từ vô dạng sang hình dạng - chiếc cầu này mới
là vấn đề. Nếu bạn có thể giải quyết tâm trí thì bỗng nhiên bạn ở
nhà.
Tâm trí mới là vấn đề. Chúng ta có thể làm gì để thay đổi tâm trí?
Chúng ta có thể làm gì để tâm trí vận hành tốt hơn? Lần nữa ham
muốn nổi lên, và lần nữa bạn lại trong bẫy của tâm trí.
Nếu tôi dạy bạn rằng bạn nên trở thành vô ham muốn và bạn sẽ
hạnh phúc, thì ngay lập tức ham muốn lại nảy sinh trong tâm trí: làm
sao trở nên vô ham muốn? Ngay lập tức bạn bắt đầu tìm manh mối,
phương pháp, kĩ thuật, cách để trở thành vô ham muốn. Bây giờ, trở
thành vô ham muốn lại là ham muốn. Nếu tôi nói tâm trí là vấn đề,
bạn lập tức hỏi cách giải quyết nó, cách làm tan biến nó, cách gạt bỏ
nó - nhưng người đang hỏi câu hỏi này lại chính là tâm trí. Và người
cứ cố gắng đó lại chính là bản thân tâm trí. Và người định thử là bản
thân tâm trí. Cho nên dù bạn làm bất kì cái gì thì bạn cũng không
