120
Phương pháp
Kỷ luật tích cực
Việc lắng nghe như vậy mất thời gian hơn và phải có thái độ ân cần, chấp nhận cảm xúc của trẻ, giúp
trẻ tháo bỏ tâm lý e ngại, phòng thủ để chuyển sang hướng giao tiếp cởi mở, tích cực hơn. Nếu lắng
nghe từ trái tim, tất cả các dấu hiệu phi ngôn ngữ đều có ý nghĩa. Người nghe nên thận trọng khi bày
tỏ cảm xúc và phản ứng của mình với những gì người khác nói. Thay vào đó, bạn hãy chỉ lắng nghe. Đôi
lúc phản ánh lại một vài nội dung hoặc cảm xúc, có lúc chỉ cần gật đầu hoặc bật ra một âm thanh nhỏ
để xác nhận điều người khác đang nói. Đó là những cử chỉ tốt nhất chứng tỏ ta đã nghe và hiểu người
nói, bởi rất nhiều khi chúng ta “nghe” nhưng không “hiểu”, giống như “nhìn” nhưng không “thấy”.
Đôi khi các câu hỏi mở (Ví dụ: Tại sao em buồn? Nếu ở vào hoàn cảnh của bạn, em sẽ cảm thấy thế nào?
Em sẽ làm gì? Có cách nào khác để giải quyết vấn đề này không?,…) sẽ rất có ích vì nó khuyến khích trẻ
suy nghĩ rộng, nhìn sự việc từ nhiều góc độ và tự do khám phá nhiều giải pháp khác nhau cho một vấn
đề. Khi phản hồi nội dung, các câu nói như “Có phải con nói là...?”, “Có phải ý em là...”, “Bố nghe con vừa
nói là...” vừa khích lệ trẻ nói, vừa giúp người lớn khám phá và hiểu rõ, hiểu đúng vấn đề của trẻ.
Như thế, lắng nghe tích cực là một cách thức rất tốt để cha mẹ, thầy cô hiểu con cái và học sinh của
mình tôn trọng và quan tâm đến nhau, tăng cường mối quan hệ trong gia đình và lớp học. Lắng nghe
tích cực cũng giúp ngăn ngừa và giải quyết các vấn đề nảy sinh trong gia đình, lớp học đặc biệt trong
bối cảnh quan hệ cha mẹ – con cái hay thầy – trò gặp nhiều thách thức như hiện nay. Qua giao tiếp
tích cực, cha mẹ, thầy cô có thể kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc của trẻ và có giải pháp
khắc phục. Khó khăn của trẻ càng được phát hiện và có giải pháp khắc phục sớm thì càng dễ giải quyết,
càng ít tốn kém hơn và không cần phải dùng trừng phạt.
