B
HỎI NHƯ TRẺ LÊN 3
- Ths. Phạm Thị Thúy
a tuổi là giai đoạn phát triển đặc biệt của trẻ. Tính cách của trẻ đang
dần được định hình nên trẻ có nhiều biểu hiện như: bướng bỉnh hơn,
thích làm theo ý mình hơn, nói nhiều hơn, đặc biệt trẻ hỏi rất nhiều.
Với những trẻ phát triển tốt thì ba tuổi, trẻ đã nói được nhiều câu hoàn
chỉnh, vốn từ phong phú. Việc phát triển ngôn ngữ giúp trẻ phát triển
mạnh về tư duy. Trẻ càng muốn khám phá mọi thứ xung quanh. Trẻ hỏi
bất cứ thứ gì trẻ nhìn thấy, nghe thấy, thậm chí vừa hỏi xong lại hỏi lại.
Trẻ nói nhiều, hỏi nhiều như vậy đôi khi làm người lớn mất kiên nhẫn,
quát mắng: “Con hỏi gì hỏi lắm thế! Mệt với con quá đi, đi chỗ khác
chơi…”.
Người lớn làm vậy có ảnh hưởng gì tới trẻ không? Thực sự, cách ứng xử
như vậy ảnh hưởng rất xấu tới trẻ.
Trẻ càng thông minh càng ham hỏi; trẻ càng ham hỏi càng thông minh.
Điều quan trọng nhất để học được mọi thứ xung quanh là phải biết hỏi. Kỹ
năng hỏi là một kỹ năng quan trọng nhất để mỗi người có khả năng học suốt
đời. Và giai đoạn lên 3 cũng là giai đoạn tốt nhất để dạy trẻ kỹ năng này. Nếu
cha mẹ vì bận rộn, áp lực từ cuộc sống, công việc mà thiếu đi sự quan tâm tới
con, thiếu sự khuyến khích con hỏi, không nỗ lực trả lời các thắc mắc của trẻ
thì sẽ là thiệt thòi lớn đối với trẻ. Trẻ sẽ mất dần nhu cầu hỏi để biết, trẻ tự ti,
thụ động, kém hoạt bát, sau này lớn lên sẽ không dám đặt câu hỏi với thầy cô
để hiểu rõ hơn kiến thức, không dám đặt câu hỏi với chính mình để tự vấn, để
tìm cách giải quyết vấn đề hiệu quả… Như vậy, hậu quả lâu dài rất nguy
hiểm. Trẻ học kém, giao tiếp kém, làm việc thiếu tính sáng tạo và chủ động.
Với trẻ chủ động hỏi, người lớn cần phải mừng vì trẻ có tố chất thông
minh, ham khám phá. Người lớn cần học cách dành thời gian tối đa khi ở bên
con cái, “giờ nào việc nấy” để quan tâm thực sự tới con, không bị sao nhãng
bởi những lo toan của cuộc sống khi ở cùng trẻ. Khi đó, trẻ hỏi, chúng ta sẽ có
đủ kiên nhẫn, bình tâm trả lời.
Với trẻ ít hỏi, người lớn cần đặt câu hỏi cho trẻ trả lời và từ đó khuyến
khích trẻ đặt câu hỏi, trẻ học được cách đặt câu hỏi từ người lớn. Cha mẹ có
thể hỏi con: “Con có biết tại sao con cần uống sữa không? Con ơi, hôm nay
con đi học có vui không?”… Và chúng ta sẽ cùng trẻ trả lời.
Đặt câu hỏi và trả lời là một quá trình tư duy. Trẻ có thể có tư duy tích
cực, tư duy sáng tạo, tư duy nhiều chiều, tư duy phân tích hay không chủ yếu
được hình thành và rèn luyện qua quá trình hỏi và trả lời. Trẻ nào có sự ham
hỏi, mạnh dạn, tự tin hỏi và trả lời, trẻ đó khi đi học sẽ tiếp thu bài nhanh hơn,
kiến thức phong phú hơn, ngày càng tự tin hơn và lớn lên khả năng thành
công cao hơn.
Dạy trẻ biết đặt câu hỏi là một việc cần được các bậc cha mẹ chú ý. Cách
15
